Μία καταδικαστική απόφαση για την Ελλάδα και το «Δουβλίνο ΙΙ»
του Παύλου Νεράντζη
Μία καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, για πολλοστή φορά, κατά της Ελλάδας
(στη συγκεκριμένη υπόθεση και κατά του Βελγίου) ανέδειξε όλες τις αντιφάσεις και τα αδιέξοδα της ευρωπαϊκής πολιτικής ασύλου. Το κυριότερο, όμως, η εν λόγω απόφαση ανοίγει το δρόμο για ν΄ αλλάξει ο κανονισμός «Δουβλίνο ΙΙ», σύμφωνα με τον οποίο η αίτηση για παροχή ασύλου όσων κατορθώνουν να περάσουν σε ευρωπαϊκό έδαφος υποχρεωτικά εξετάζεται στην πρώτη ευρωπαϊκή χώρα υποδοχής.
Η απόφαση αυτή προσφέρει ουσιαστικά στην ελληνική κυβέρνηση ένα χρήσιμο εργαλείο για να πιέσει τους Ευρωπαίους εταίρους ώστε να καταργηθεί το «Δουβλίνο ΙΙ». Ένας κανονισμός, ο οποίος εξυπηρετεί μεν τις βορειοευρωπαϊκές χώρες, διότι στέλνουν «πακέτο» πίσω στην πρώτη χώρα υποδοχής, συνήθως στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία, όσους κατατρεγμένους θα ήθελαν να καταθέσουν αίτηση για παροχή ασύλου. Αλλά που για αυτόν ακριβώς το λόγο (ο κανονισμός) έχει «φορτώσει» την Ελλάδα με επιπλέον πρόσφυγες, με περισσότερες καταδικαστικές αποφάσεις, με μεγαλύτερες κοινωνικές εντάσεις, λόγω και της απουσίας μεταναστευτικής πολιτικής, επιδεινώνοντας ταυτόχρονα την κατάσταση των ίδιων των προσφύγων που βρίσκονται σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Δεν είναι τυχαίο ότι χώρες, όπως η Νορβηγία, η Σουηδία και η Γερμανία, συνεπικουρούμενες από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, τη Διεθνή Αμνηστία, το ECRE, δύο νορβηγικές ΜΚΟ και το Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι, ήδη από το 2008 ανακοίνωσαν ότι αναστέλλουν την επιστροφή αιτούντων άσυλο, κυρίως ασυνόδευτων ανηλίκων, στην Ελλάδα. Κοντολογίς, η εφαρμογή του «Δουβλίνο ΙΙ», που απαγορεύει στους πρόσφυγες να επιλέξουν την χώρα που θα εξετάσει το αίτημά τους, διογκώνει το πρόβλημα σε Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία και αποτρέπει μία ισοκατανομή του μεταναστευτικού ρεύματος σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Το ερώτημα είναι σαφές: η Αθήνα επιθυμεί να «αξιοποιήσει» την καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, είτε πιέζοντας για να καταργηθεί το «Δουβλίνο ΙΙ», είτε με άλλον τρόπο; Ή θα εξακολουθήσει να επαναπαύεται στην αυταπάτη ότι ένας φράχτης στον Έβρο και μερικές άνδρες της Frontex θα σταθούν εμπόδιο στην απελπισία των προσφύγων και θα λύσουν το πρόβλημα της αθρόας εισόδου τους στην χώρα μας;
Κατ΄ αρχήν τα γεγονότα: ένας Αφγανός, όπως χιλιάδες άλλοι, μπήκε παράνομα στην Ελλάδα. Συνελήφθη, φυλακίστηκε και αφέθηκε ελεύθερος με την εντολή να εγκαταλείψει το ελληνικό έδαφος εντός 30 ημερών. Πρόκειται για τη συνήθη διαδικασία, που εφαρμόζουν εδώ και χρόνια οι ελληνικές αρχές, όταν δεν επιλέγουν τη λύση της άτυπης επαναπροώθησης, εξαιτίας της παντελούς απουσίας μεταναστευτικής πολιτικής, έστω αυτής της λανθασμένης που έχει υιοθετήσει η ΕΕ. Δεν υπάρχουν μηχανισμοί για να εξετάσουν τα αιτήματα των αλλοδαπών, που εισέρχονται χωρίς ταξιδιωτικά έγγραφα στην Ελλάδα, οι αρχές της χώρας δεν μπορούν, δεν είναι σε θέση να εφαρμόσουν καν τον κανονισμό «Δουβλίνο ΙΙ», «κύριοι πρόσφυγες –για να μην χρησιμοποιήσω τα άλλα κοσμητικά επίθετα, με τα οποία συνοδεύουν τους κατατρεγμένους-, εγκαταλείψτε την Ελλάδα». Αυτή είναι η κατάσταση. Και είναι αυτή η έλλειψη, αυτό το κενό στην εφαρμογή της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής, και όχι ο όγκος του μεταναστευτικού ρεύματος που οδήγησε σε κοινωνικές εντάσεις σε Αθήνα, Πάτρα, Ηγουμενίτσα, νησιά του ανατολικού Αιγαίου, κλπ.
Ο Αφγανός (της ιστορίας μας), όμως, στάθηκε τυχερός και κατόρθωσε να φτάσει μέχρι το «πολιτισμένο» Βέλγιο, όπου ζήτησε πολιτικό άσυλο. Δεν γνώριζε ο δύστυχος τι εστί «Δουβλίνο ΙΙ». Οι βελγικές αρχές, παρότι ο ίδιος υποστήριξε ότι κινδυνεύει η σωματική του ακεραιότητα και η ζωή του αν απελαθεί και επιστρέψει στην πατρίδα του, τον έστειλαν πίσω στην Ελλάδα. Ο πρωταγωνιστής μας πέρασε άλλες τρεις μέρες σε κελί στο «Ελευθέριος Βενιζέλος», αφέθηκε πάλι ελεύθερος και φοβούμενος ότι θα συλληφθεί ξανά και θα απελαθεί προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, καταγγέλλοντας ότι Αθήνα και Βρυξέλλες επεδίωξαν την απέλαση του, χωρίς να εξετάσουν ενδελεχώς του λόγους που τον οδήγησαν να εγκαταλείψει την πατρίδα του.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο τότε απαγόρευσε στη χώρα μας να τον απελάσει πριν εκδικασθεί οριστικά η προσφυγή του στο Στρασβούργο. Η υπόθεση εκδικάστηκε πριν λίγες μέρες και το δικαστήριο έκρινε την Ελλάδα ένοχη για παραβίαση του άρθρου 3 της Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με το οποίο απαγορεύεται η απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση, εξαιτίας των συνθηκών κράτησης μεταναστών. Καταδίκασε ακόμη την χώρα μας για παραβίαση του δικαιώματος προσφυγής σε μία δίκαιη δίκη και έκρινε –για πολλοστή φορά- ανεπαρκές το σύστημα παροχής ασύλου. Καταδίκασε επίσης το Βέλγιο για παραβίαση του δικαιώματος στη ζωή, και έκρινε ότι το «Δουβλίνο ΙΙ» είναι αντίθετο με τις διατάξεις της Σύμβασης Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Πώς μπορεί η Ελλάδα να «αξιοποιήσει» αυτήν την απόφαση;
(η συνέχεια αύριο)
''pressinaction''
του Παύλου Νεράντζη
Μία καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, για πολλοστή φορά, κατά της Ελλάδας
(στη συγκεκριμένη υπόθεση και κατά του Βελγίου) ανέδειξε όλες τις αντιφάσεις και τα αδιέξοδα της ευρωπαϊκής πολιτικής ασύλου. Το κυριότερο, όμως, η εν λόγω απόφαση ανοίγει το δρόμο για ν΄ αλλάξει ο κανονισμός «Δουβλίνο ΙΙ», σύμφωνα με τον οποίο η αίτηση για παροχή ασύλου όσων κατορθώνουν να περάσουν σε ευρωπαϊκό έδαφος υποχρεωτικά εξετάζεται στην πρώτη ευρωπαϊκή χώρα υποδοχής.
Η απόφαση αυτή προσφέρει ουσιαστικά στην ελληνική κυβέρνηση ένα χρήσιμο εργαλείο για να πιέσει τους Ευρωπαίους εταίρους ώστε να καταργηθεί το «Δουβλίνο ΙΙ». Ένας κανονισμός, ο οποίος εξυπηρετεί μεν τις βορειοευρωπαϊκές χώρες, διότι στέλνουν «πακέτο» πίσω στην πρώτη χώρα υποδοχής, συνήθως στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία, όσους κατατρεγμένους θα ήθελαν να καταθέσουν αίτηση για παροχή ασύλου. Αλλά που για αυτόν ακριβώς το λόγο (ο κανονισμός) έχει «φορτώσει» την Ελλάδα με επιπλέον πρόσφυγες, με περισσότερες καταδικαστικές αποφάσεις, με μεγαλύτερες κοινωνικές εντάσεις, λόγω και της απουσίας μεταναστευτικής πολιτικής, επιδεινώνοντας ταυτόχρονα την κατάσταση των ίδιων των προσφύγων που βρίσκονται σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Δεν είναι τυχαίο ότι χώρες, όπως η Νορβηγία, η Σουηδία και η Γερμανία, συνεπικουρούμενες από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, τη Διεθνή Αμνηστία, το ECRE, δύο νορβηγικές ΜΚΟ και το Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι, ήδη από το 2008 ανακοίνωσαν ότι αναστέλλουν την επιστροφή αιτούντων άσυλο, κυρίως ασυνόδευτων ανηλίκων, στην Ελλάδα. Κοντολογίς, η εφαρμογή του «Δουβλίνο ΙΙ», που απαγορεύει στους πρόσφυγες να επιλέξουν την χώρα που θα εξετάσει το αίτημά τους, διογκώνει το πρόβλημα σε Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία και αποτρέπει μία ισοκατανομή του μεταναστευτικού ρεύματος σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Το ερώτημα είναι σαφές: η Αθήνα επιθυμεί να «αξιοποιήσει» την καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, είτε πιέζοντας για να καταργηθεί το «Δουβλίνο ΙΙ», είτε με άλλον τρόπο; Ή θα εξακολουθήσει να επαναπαύεται στην αυταπάτη ότι ένας φράχτης στον Έβρο και μερικές άνδρες της Frontex θα σταθούν εμπόδιο στην απελπισία των προσφύγων και θα λύσουν το πρόβλημα της αθρόας εισόδου τους στην χώρα μας;
Κατ΄ αρχήν τα γεγονότα: ένας Αφγανός, όπως χιλιάδες άλλοι, μπήκε παράνομα στην Ελλάδα. Συνελήφθη, φυλακίστηκε και αφέθηκε ελεύθερος με την εντολή να εγκαταλείψει το ελληνικό έδαφος εντός 30 ημερών. Πρόκειται για τη συνήθη διαδικασία, που εφαρμόζουν εδώ και χρόνια οι ελληνικές αρχές, όταν δεν επιλέγουν τη λύση της άτυπης επαναπροώθησης, εξαιτίας της παντελούς απουσίας μεταναστευτικής πολιτικής, έστω αυτής της λανθασμένης που έχει υιοθετήσει η ΕΕ. Δεν υπάρχουν μηχανισμοί για να εξετάσουν τα αιτήματα των αλλοδαπών, που εισέρχονται χωρίς ταξιδιωτικά έγγραφα στην Ελλάδα, οι αρχές της χώρας δεν μπορούν, δεν είναι σε θέση να εφαρμόσουν καν τον κανονισμό «Δουβλίνο ΙΙ», «κύριοι πρόσφυγες –για να μην χρησιμοποιήσω τα άλλα κοσμητικά επίθετα, με τα οποία συνοδεύουν τους κατατρεγμένους-, εγκαταλείψτε την Ελλάδα». Αυτή είναι η κατάσταση. Και είναι αυτή η έλλειψη, αυτό το κενό στην εφαρμογή της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής, και όχι ο όγκος του μεταναστευτικού ρεύματος που οδήγησε σε κοινωνικές εντάσεις σε Αθήνα, Πάτρα, Ηγουμενίτσα, νησιά του ανατολικού Αιγαίου, κλπ.
Ο Αφγανός (της ιστορίας μας), όμως, στάθηκε τυχερός και κατόρθωσε να φτάσει μέχρι το «πολιτισμένο» Βέλγιο, όπου ζήτησε πολιτικό άσυλο. Δεν γνώριζε ο δύστυχος τι εστί «Δουβλίνο ΙΙ». Οι βελγικές αρχές, παρότι ο ίδιος υποστήριξε ότι κινδυνεύει η σωματική του ακεραιότητα και η ζωή του αν απελαθεί και επιστρέψει στην πατρίδα του, τον έστειλαν πίσω στην Ελλάδα. Ο πρωταγωνιστής μας πέρασε άλλες τρεις μέρες σε κελί στο «Ελευθέριος Βενιζέλος», αφέθηκε πάλι ελεύθερος και φοβούμενος ότι θα συλληφθεί ξανά και θα απελαθεί προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, καταγγέλλοντας ότι Αθήνα και Βρυξέλλες επεδίωξαν την απέλαση του, χωρίς να εξετάσουν ενδελεχώς του λόγους που τον οδήγησαν να εγκαταλείψει την πατρίδα του.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο τότε απαγόρευσε στη χώρα μας να τον απελάσει πριν εκδικασθεί οριστικά η προσφυγή του στο Στρασβούργο. Η υπόθεση εκδικάστηκε πριν λίγες μέρες και το δικαστήριο έκρινε την Ελλάδα ένοχη για παραβίαση του άρθρου 3 της Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με το οποίο απαγορεύεται η απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση, εξαιτίας των συνθηκών κράτησης μεταναστών. Καταδίκασε ακόμη την χώρα μας για παραβίαση του δικαιώματος προσφυγής σε μία δίκαιη δίκη και έκρινε –για πολλοστή φορά- ανεπαρκές το σύστημα παροχής ασύλου. Καταδίκασε επίσης το Βέλγιο για παραβίαση του δικαιώματος στη ζωή, και έκρινε ότι το «Δουβλίνο ΙΙ» είναι αντίθετο με τις διατάξεις της Σύμβασης Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Πώς μπορεί η Ελλάδα να «αξιοποιήσει» αυτήν την απόφαση;
(η συνέχεια αύριο)
''pressinaction''
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου