ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΟΥ 2010

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ
 ΕΛΙΖΑΜΠΕΘ ΤΖΟΑΣΕΝΤ
Η Ελίζαμπεθ Τζοασέντ και ο Κίκι ήταν τα θαύματα της Αϊτής. Μια χαραμάδα ελπίδας μέσα στην απελπισία του καταστροφικού σεισμού της 12ης Ιανουαρίου που «βούλιαξε» το νησί
 της Καραϊβικής.
Λίγα λεπτά πριν από το σεισμό, η 22χρονη μητέρα της 11 ημερών Ελίζαμπεθ την είχε ταΐσει και βάλει στο κρεβατάκι της. Επτά ημέρες μετά και ενώ το νεογέννητο θεωρείτο ένα από τα 230 χιλιάδες θύματα του σεισμού, γάλλοι διασώστες άκουσαν το ζωηρό της κλάμα μέσα από τα χαλάσματα.
Λίγες ώρες αργότερα ένα άλλο θαύμα ξεπηδούμε από τα ερείπια.
Ο επτάχρονος Κίκι, που με ένα τεράστιο χαμόγελο στα χείλη και τα χέρια του διάπλατα ανοικτά χώθηκε στην αγκαλιά της μητέρας του.
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ
ΕΥΡΩΠΑΙΟΣ ΑΝΕΡΓΟΣ
Η έκθεση της Eurostat για τον Φεβρουάριο «στέφει» πρόσωπο του μήνα τον ευρωπαίο άνεργο. Το τέρας της ανεργίας κατατρώει την Ευρώπη όπου, πρώτη φορά από το 1998, τα ποσοστά εκτινάσσονται στο 10% από 8,8% τον αντίστοιχο περσινό μήνα.
Περίπου 131 χιλιάδες νέοι άνεργοι προστέθηκαν τον Φεβρουάριο στη μαύρη λίστα των 16 εκατομμυρίων της ευρωζώνης, μια τραγική εικόνα στην οποία συνέβαλαν μεγάλες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που μείωσαν το προσωπικό τους ως απάντηση στην οικονομική κρίση. Μόνο οι γερμανικοί κολοσσοί Siemens και Thyssenkeupps (χαλυβουργική) απέλυσαν το 3,6% του εργατικού δυναμικού της παγκοσμίως και 20 χιλιάδες εργαζομένους αντίστοιχα.
ΜΑΡΤΙΟΣ
ΟΛΑΦΟΥΡ ΡΑΓΝΑΡ ΓΚΡΙΜΣΟΝ
Ο Ολαφούρ Ράγναρ Γκρίμσον είναι ο πρόεδρος της Ισλανδίας που στις 8 Μαρτίου κάλεσε τους Ισλανδούς να κατέβουν στους δρόμους του Ρέικιαβικ και να βροντοφωνάξουν το περίφημο «δεν πληρώνω, δεν πληρώνω». Ηταν μια φωνή διαμαρτυρίας και η αρνητική απάντηση στο δημοψήφισμα της κυβέρνησης να αποζημιώσει τους βρετανούς και ολλανδούς καταθέτες της ισλανδικής τράπεζας Landsbanki, που χρεοκόπησε παρασύροντας τη χώρα σε μια πρωτοφανή οικονομική κρίση. «Ζητούν από τους απλούς αγρότες, ψαράδες, γιατρούς ή εκπαιδευτικούς να επωμιστούν με γενναίους φόρους το χρέος που δημιούργησαν ανεύθυνοι και άπληστοι τραπεζίτες» δήλωσε ο πρόεδρος και το 93% των συμπολιτών του τάχθηκε μαζί του.
ΑΠΡΙΛΙΟΣ
ΘΑΝΑΣΗΣ ΛΕΡΟΥΝΗΣ
Ο Θανάσης Λερούνης, καθηγητής ηλεκτρονικών και επικεφαλής της μη κυβερνητικής οργάνωσης των «Ελλήνων Εθελοντών», γίνεται είδηση στις 9 Απριλίου 2010, όταν αφήνεται ελεύθερος από τους Ταλιμπάν, που τον κρατούσαν όμηρο επί επτά μήνες στα κρησφύγετά τους στο Πακιστάν. Ο Λερούνης βρισκόταν στις περιοχές της φυλής των Καλάς -που κατά την παράδοση αποτελούν απογόνους των στρατιωτών του Μεγάλου Αλεξάνδρου- όταν απήχθη από τους Ταλιμπάν στις 7 Σεπτεμβρίου 2009. Εχοντας κάνει στόχο της ζωής του να βοηθήσει τους Καλάς να διασώσουν τη διάλεκτο και τον πολιτισμό τους, ο Λερούνης πέτυχε με τη συνεργασία πανεπιστημίων της Δανίας και Αυστραλίας να δημιουργηθεί γραπτός λόγος για τη διάλεκτο των Καλάς, που ήταν μόνο προφορική.
ΜΑΪΟΣ
ΝΟΑΜ ΤΣΟΜΣΚΙ
Η δημοσιότητα ποτέ δεν έλειψε στον Νόαμ Τσόμσκι, τον διασημότερο αμερικανό γλωσσολόγο και διανοητή της εποχής μας, αλλά στις 17 Μαΐου η διεθνής κοινή γνώμη ασχολήθηκε και πάλι μαζί του: εκείνη την ημέρα, οι ισραηλινές μεθοριακές αρχές τον εμπόδισαν να μεταβεί και να δώσει διάλεξη στο παλαιστινιακό πανεπιστήμιο Μπιρ Ζέιτ της Ραμάλα, στη Δυτική Οχθη, τον ανέκριναν επί τρίωρο και τον έστειλαν πίσω στην Ιορδανία απ' όπου προερχόταν, χωρίς καμία εξήγηση. «Η άρνηση εισόδου μου ήταν ασήμαντη αλλά αξιοσημείωτη» σχολίασε ο Τσόμσκι ο οποίος είναι σκληρός επικριτής της ισραηλινής πολιτικής στο μεσανατολικό ζήτημα, που «πρέπει να ιδωθεί στο πλαίσιο της συνολικότερης ιμπεριαλιστικής πολιτικής των ΗΠΑ» -κατά δήλωσή του.
ΙΟΥΝΙΟΣ
ΜΠΕΝΙΑΜΙΝ ΝΕΤΑΝΙΑΧΟΥ
Αν η αδιαλλαξία είχε ονοματεπώνυμο, θα αποδιδόταν στον ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο οποίος τον Ιούνιο δεν δίστασε να διατάξει την επιδρομή σε διεθνή ύδατα κατά του Στόλου της Ελευθερίας που επεδίωκε να σπάσει τον παράνομο αποκλεισμό της Παλαιστίνης μεταφέροντας 10.000 τόνους ανθρωπιστικής βοήθειας. Καταθέτοντας σε εθνική επιτροπή που διερευνούσε την επιχείρηση, που στοίχισε τη ζωή 9 τούρκων ακτιβιστών στο «Μαβί Μαρμαρά», ο αρχηγός του Λικούντ συνεχάρη τους καταδρομείς, που έδρασαν, όπως είπε, με «επαγγελματισμό, ηρωισμό και ηθική». Ο πολιτικός που κατά παράβαση των διεθνών συμφωνιών συνεχίζει τον εποικισμό των Κατεχόμενων και τον στραγγαλισμό της Λωρίδας της Γάζας, οδήγησε στη χειρότερη κρίση των σχέσεων του Ισραήλ με την Τουρκία, η οποία αναδύθηκε με αναβαθμισμένο ρόλο στην περιοχή, ενώ ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, της οποίας πολίτες ξυλοκοπήθηκαν βάναυσα και πλοία της κατασχέθηκαν κατά την επιχείρηση, τον υποδεχόταν στην Αθήνα.
ΙΟΥΛΙΟΣ
ΡΑΟΥΛ ΚΑΣΤΡΟ
Ο Ραούλ Κάστρο, που ήδη από τη στιγμή της ανάληψης της ηγεσίας της Κούβας μίλησε για αναγκαίες ριζικές αλλαγές, τον Ιούλιο προχώρησε σε μία από τις θεαματικότερες, απελευθερώνοντας 52 πολιτικούς κρατούμενους ή «μισθοφόρους των ΗΠΑ», όπως τους αποκαλεί, λόγω των «δωρεών» που κατά καιρούς έχουν λάβει από τη γειτονική υπερδύναμη. Ο Ραούλ, ακολουθώντας τα βήματα του αδελφού του Φιντέλ, που δήλωσε ότι «το σύστημα δεν κάνει πια ούτε για μας», μίλησε για κατάργηση 500.000 θέσεων στο Δημόσιο, επενδυτικές ευκαιρίες, χρησικτησία γης και άλλες καινοτομίες, που έσπευσαν να χαρακτηριστούν από πολλά media ως «το τέλος του κομμουνισμού». Αλλά ο ίδιος πιστεύει ότι στην εποχή του παγκοσμιοποιημένου άγριου καπιταλισμού μπορεί μια σοσιαλιστική κοινωνία να επιβιώσει, προσαρμοζόμενη στους καιρούς με μια διαφορετική διαχείριση και σύμφωνα με τις επιθυμίες του λαού της.
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ
ΓΚΛΕΝ ΜΠΕΚ
Τον Αύγουστο του 1963, ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ εκφώνησε την περίφημη ομιλία του «έχω ένα όνειρο» στο μνημείο του Λίνκολν στην Ουάσιγκτον. Σαράντα επτά χρόνια αργότερα, ο Γκλεν Μπεκ, ένας θρησκόληπτος ιερέας και πομπώδης σχολιαστής του δεξιού καναλιού Fox News, επέλεξε το ίδιο μέρος και τον ίδιο μήνα για να οργανώσει μια μεγαλειώδη διαδήλωση για την «αποκατάσταση της τιμής της πατρίδας». Στην πραγματικότητα, έναν οχετό μισαλλοδοξίας και σκοταδισμού που χάρη στη φήμη του διοργανωτή του κατάφερε να συγκεντρώσει περίπου 300.000 άτομα. Ο Μπεκ και οι ομοϊδεάτες του, οι θιασώτες του ακραίου κινήματος Tea Party (Κόμμα Τσαγιού), μπορεί τελικά να μην «έσωσαν την πατρίδα», σίγουρα όμως έκαναν τα κόκαλα του Κινγκ να τρίζουν στον τάφο του.
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ
ΟΛΙΒΕΪΡΑ ΣΙΛΒΑ
Στα μέσα Σεπτεμβρίου, στη μακρινή Βραζιλία ένας κλόουν μπήκε στην πολιτική. Ακούγεται κάπως συνηθισμένο, αλλά ήταν κάτι το ξεχωριστό: ο 45χρονος Ολιβέιρα Σίλβα, επαγγελματίας κλόουν στο Σάο Πάολο, ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του για τις βουλευτικές εκλογές του επόμενου μήνα, προκαλώντας ειρωνικά χαμόγελα. Με προεκλογικό σύνθημα «δεν μπορεί να γίνει χειρότερα» και με τη δέσμευση ότι αν εκλεγεί το μόνο που θα κάνει θα είναι να ενημερώνει τον κόσμο για το πώς περνούν το χρόνο τους στη Βουλή οι πολιτικοί, ο «Τιριρίκα» (το καλλιτεχνικό του όνομα) πήρε 1,3 εκατομμύρια ψήφους, τις περισσότερες από οποιονδήποτε άλλο υποψήφιο. Ξέροντας να διαβάζει και να γράφει με δυσκολία, κατέλαβε το έδρανό του τον Οκτώβριο του 2010.
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ
ΜΑΡΙΟ ΓΟΜΕΣ
«Είμαστε καλά στο καταφύγιο, οι 33», έγραφε το σημείωμά του που έκανε το γύρο του κόσμου. Ο Μάριο Γόμες, ο γηραιότερος των μεταλλωρύχων που εγκλωβίστηκαν για 70 ημέρες στο ορυχείο Σαν Χοσέ της Χιλής, στη δουλειά από τα δώδεκα και με προβλήματα υπέρτασης και πνευμονοκονίασης, ήταν ο πραγματικός ηγέτης των «33» και αυτός που έδωσε τις συντεταγμένες τους στα σωστικά συνεργεία. Ο 64χρονος, που δεν έπαψε ούτε στιγμή να καταγγέλλει τις συνθήκες δουλειάς και ο οποίος μετά την απελευθέρωσή του παντρεύτηκε την επί 30 χρόνια σύντροφό του, επιμένει οι «33» (που ήδη διεκδικούν από 1 εκατ. δολάρια από την ιδιοκτήτρια εταιρεία) να τηρήσουν τη συμφωνία τους και από τα 40.000 δολάρια για κάθε συνέντευξη ή τα 300.000 για τηλεοπτικά δικαιώματα, να δημιουργηθεί ένα ταμείο για την ενίσχυση των μεταλλωρύχων, που συνέχισαν να διαδηλώνουν φωνάζοντας «Εμάς ποιος θα μας βγάλει από την τρύπα;».
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ
ΙΡΛΑΝΔΟΣ ΠΟΛΙΤΗΣ
Του είπαν ψέματα πολλά: ότι έχει ισχυρή οικονομία, ότι αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση... Ακόμα κι όταν άρχισε να νιώθει την καυτή ανάσα της κρίσης στο σβέρκο του, τον διαβεβαίωναν ότι «δεν θα γίνει Ελληνας ποτέ». Το Νοέμβριο τελείωσαν τα ψέματα. Ο Ιρλανδός έγινε κι αυτός Ελληνας. Τον βάζουν, χωρίς να τον ρωτήσουν, στο μηχανισμό στήριξης και του επιβάλλουν ένα μνημόνιο που απαιτεί από αυτόν ακόμα περισσότερες περικοπές, ακόμα περισσότερη ανεργία και φτώχεια. Τότε, αρχίζει να ξυπνά μέσα του ο «κέλτικος τίγρης» και να αντιδρά έντονα απέναντι σε όλους εκείνους που του ζητούν να θυσιαστεί για μια κρίση που δεν δημιούργησε. Το ίδιο έργο παίζεται σε πολλά άλλα σημεία της Ευρώπης. Ισως, τελικά, να είμαστε όλοι Ιρλανδοί.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ
ΤΖΟΥΛΙΑΝ ΑΣΑΝΤΖ
Ποτέ ένας άνθρωπος δεν έκανε τα θεμέλια της παγκόσμιας διπλωματίας να τρίζουν όπως ο Τζούλιαν Ασάντζ. Με όπλο του έναν υπολογιστή, ο αυστραλός ιδρυτής του WikiLeaks κατάφερε όσα δεν κατάφεραν ποτέ όλοι οι Τζέιμς Μποντ του κόσμου. Σήμερα, περιπλανώμενος, κατηγορούμενος για βιασμό, καταζητούμενος από μυστικές και φανερές υπηρεσίες και θεσμούς, ο Ασάντζ, ως νέος υπερήρωας ενός πέρα ώς πέρα αληθινού κόμικ, δίνει αγώνα για να επιβιώσει και να διασώσει το δημιούργημά του. Ο άνθρωπος που κατάφερε να γίνει το πιο δημοφιλές και ταυτόχρονα το πιο μισητό πρόσωπο της χρονιάς -ανάλογα με την πλευρά που επιλέγει κανείς- άλλαξε μια για πάντα τον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύαμε έννοιες όπως «ενημέρωση», «μυστικό», «απόρρητο».
ΕΝΕΤ