Η νέα σταυροφορία του Λοβέρδου
aformi.gr
Πριν από καμιά ογδονταριά χρόνια ο Γκράμσι διαπίστωνε ότι στις δυτικές κοινοβουλευτικές δημοκρατίες η κυριαρχία της άρχουσας τάξης δεν οργανώνεται με την καταστολή, αλλά μέσα από ένα ολόκληρο πλέγμα μηχανισμών θεσμών και λειτουργιών, με το οποίο εξασφαλίζεται η ιδεολογική και πολιτική συναίνεση των κυριαρχούμενων. Οι κατασταλτικοί μηχανισμοί μετατοπίζονται σε δεύτερο πλάνο, σε μια διακριτική παρουσία, πάντοτε όμως σε πλήρη ετοιμότητα να παρέμβουν, εάν αποτύχουν οι “ήπιοι” μηχανισμοί του αστικού κράτους να παίξουν το ρόλο τους.
Ο Γκράμσι έκανε αυτές τις πολύ σημαντικές διαπιστώσεις μέσα στη φυλακή. Στην Ιταλία η αστική δημοκρατία είχε αποτύχει να διαμορφώνει και να αναπαράγει τη συναίνεση των υποτελών τάξεων στην κυριαρχία της αστικής τάξης. Οι φασίστες ανέλαβαν τότε τη διαχείριση του αστικού κράτους, για να ξαναφέρουν σε πρώτο επίπεδο τους κατασταλτικούς μηχανισμούς, ως το βασικό και ορατό εργαλείο με το οποίο εξασφαλίζεται η εξουσία των καπιταλιστών. Ο Γκράμσι ήταν ένα από τα πιο γνωστά θύματα αυτής της πολιτικής.
Υπό το πρίσμα αυτών των διαπιστώσεων η σύγχρονη πολιτική κατάσταση παρουσιάζει πολλά υβριδικά χαρακτηριστικά που προκύπτουν κατά την μετατόπιση, από το κράτος της συναίνεσης στο κράτος της καταστολής (οι ορισμοί που χρησιμοποιώ είναι περιγραφικοί και όχι αναλυτικοί). Και ακριβώς επειδή πρόκειται για «υβρίδια», η σύγχρονη πολιτική μπορεί και συνδυάζει όψεις του ζοφερού και του γελοίου, πολλές φορές στην ίδια πολιτική απόφαση, στην ίδια πολιτική πράξη, στο ίδιο πολιτικό πρόσωπο.
Το πιο χαρακτηριστικό τέτοιο παράδειγμα των τελευταίων ημερών είναι οι δηλώσεις του Λοβέρδου (σημερινού υπουργού υγείας και πιθανού αρχηγού του ΠΑΣΟΚ αύριο), για τις «ιερόδουλες φορείς του AIDS»:
«Είναι ανάγκη να απελαθούν οι ιερόδουλες φορείς του AIDS, προκειμένου να πάψουν να συνιστούν απειλή για την ελληνική οικογένεια», επειδή ο ιός μεταδίδεται «από την παράνομη μετανάστρια στον Έλληνα πελάτη, στην ελληνική οικογένεια».
Θα πρέπει να πάρουμε στα σοβαρά αυτές τις δηλώσεις. Ο εκσυγχρονιστής πολιτικός διαπιστώνει ότι σε άμεσο κίνδυνο βρίσκονται όχι συγκεκριμένοι άνθρωποι κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες (από τις οποίες προκύπτει η επικινδυνότητα), ούτε ένα αφηρημένο σύνολο ανθρώπων (πχ. η δημόσια υγεία), αλλά ένας συγκεκριμένος θεσμός: η ελληνική οικογένεια. Το AIDS απειλεί την ελληνική οικογένεια.
Οι λέξεις εδώ δεν είναι τυχαίες. Συνθέτουν με αρκετή ακρίβεια τη φιλοσοφία των σύγχρονων πολιτικών εκπροσώπων της ελληνικής αστική τάξης. Η πολιτική αυτή δεν εστιάζει στην θεραπεία του ασθενούς ούτε στην πρόληψη της ασθένειας. Ο ασθενής, άπαξ και γίνει ασθενής, αποτελεί κίνδυνο. Δεν θα πρέπει να θεραπευτεί, αλλά να τιμωρηθεί. Να τιμωρηθεί, γιατί από τη στιγμή που αρρωσταίνει, αποτελεί μια πολλαπλή απειλή για όσους δεν έχουν ακόμα ασθενήσει. Οι γυναίκες («ιερόδουλες», μετανάστριες, πραγματικοί ή υποθετικοί φορείς ή ασθενείς του AIDS) αποτελούν μια απειλή και θα πρέπει να απελαθούν. Γενικά όλοι οι μετανάστες, σύμφωνα με πολλές παλαιότερες δηλώσεις του ίδιου πολιτικού, αποτελούν οικονομική απειλή (για τους προϋπολογισμούς των νοσοκομείων) και θα πρέπει να απελαθούν, γιατί εάν αρρωστήσουν θα αποτελέσουν απειλή και για την δημόσια υγεία (καθώς δεν πρέπει να τους επιτρέπεται η πρόσβαση στα νοσοκομεία). Ακόμα και η απεργία πείνας των 300 μεταναστών (μια κατ’ εξοχήν πολιτική πράξη), συνιστούσε κατά τον διορατικό αυτό πολιτικό απειλή («βόμβα») για την δημόσια υγεία. Όπως σχολιάζει η ανακοίνωση που έβγαλε η Α.Ρ.Σ.Ι.(Αριστερή Ριζοσπαστική Συνεργασία Ιατρών): «προφανώς εννοούσε πως η αναλγησία του κράτους θα τους ανάγκαζε να συνεχίσουν μέχρις εσχάτων, να πεθάνουν και να… σαπίσουν άθαφτοι – άλλος μηχανισμός που καθιστά απεργό πείνας επικίνδυνο για την υγεία άλλων εκτός από τη δική του ως γνωστό δεν υπάρχει». Η ίδια ανακοίνωση της Α.Ρ.Σ.Ι. συνεχίζει: «Το περασμένο καλοκαίρι… είχε αποφανθεί [και πάλι ο Λοβέρδος] πως “για την αύξηση των κρουσμάτων ελονοσίας φταίνε οι λαθρομετανάστες” (μάλλον εννοούσε πως οι παράνομοι μετανάστες κάνουν λαθραία εισαγωγή μολυσμένων κουνουπιών και μεγάλων ποσοτήτων από βαλτόνερα, και συνεπώς αυτοί είναι ένοχοι και όχι οι περικοπές στα κονδύλια αποξήρανσης και εντομοκτονίας)».
Στις πρόσφατες δηλώσεις του Λοβέρδου μπορεί να δει κανείς να επαναλαμβάνονται οι γνωστές πια, ακραία ρατσιστικές αντιλήψεις του σοσιαλδημοκράτη υπουργού, αναβαθμισμένες όμως και ενισχυμένες με πολλά στοιχεία από την ακροδεξιά και ναζιστική κοσμοθεωρία. Γιατί στην πραγματικότητα ο υπουργός υγείας δεν είναι ένας απλός φορέας ρατσιστικών απόψεων (τίποτα πιο ασυνήθιστο για εκσυγχρονιστές και μη εκσυγχρονιστές πολιτικούς), αλλά προσπαθεί να χρησιμοποιήσει με έναν ιδιαίτερο τρόπο τον ρατσισμό για να κάνει πολιτική στον τομέα της υγείας (εργαλειοποίηση του ρατσισμού). Με την καταστολή, απέλαση, εξόντωση των μεταναστών, θα αποφύγουμε την μετάδοση ασθενειών. Περιττό να πούμε, ότι τέτοιες δηλώσεις δεν διαμορφώνουν μόνο μια πρόταση πιο στενής πολιτικής συνεργασίας με το ΛΑΟΣ, με βάση την ατζέντα του ΛΑΟΣ, αλλά επίσης παρέχουν και ένα πλαίσιο επιχειρημάτων για τις δολοφονικές ομάδες φασιστών και όποιων άλλων «κατοίκων» των περιοχών στις οποίες υπάρχει πορνεία. Οι δηλώσεις αυτές εστιάζουν σε μία συγκεκριμένη κατηγορία του μεταναστευτικού πληθυσμού και τη στοχοποιούν: την παράνομη μετανάστρια, πραγματική ή υποθετική ή δυνητική ιερόδουλη, πραγματικό ή υποθετικό ή δυνητικό φορέα του AIDS.
Ας σταθούμε όμως λίγο περισσότερο στη λογική της τελευταίας δήλωσης του υπουργού υγείας. Σ’ αυτή γίνεται σαφές ότι ο κίνδυνος τον οποίο ο υπουργός θέλει να αντιμετωπίσει, προκύπτει από τον συνδυασμό τριών κοινωνικών κατηγοριών: α) ιερόδουλη (γυναίκα η οποία λόγω φτώχειας ή βίας αναγκάζεται/εξαναγκάζεται να γίνει πόρνη), β) μετανάστρια χωρίς δικαιώματα, γ) ασθενής. Αυτή, στο πρόσωπο της οποίας συνδυάζονται οι τρεις αυτές κοινωνικές κατηγορίες, ευθύνεται σύμφωνα με τον επιστήμονα υπουργό, για την αύξηση των κρουσμάτων του AIDS. Η κάθε μια από τις παραπάνω κατηγορίες φέρει το μερίδιο της ευθύνης που της αναλογεί στην αντίληψη του Λοβέρδου. Έτσι απ’ ότι φαίνεται, οι γυναίκες είναι αυτές που μεταδίδουν το AIDS (το κουβαλάνε, είναι φορείς του), ενώ οι άντρες πλήττονται από αυτό, αλλά δεν το μεταδίδουν. Το γεγονός ότι μια πόρνη εξαναγκάστηκε είτε από τον νταβατζή της, είτε από τον πελάτη, είτε από την προσπάθειά της να επιβιώσει, να κάνει έρωτα χωρίς προφυλακτικό και έτσι να αποκτήσει τον ιό του AIDS, αυτό για τον Λοβέρδο είναι κάτι που δεν έχει σημασία, ή δεν το γνωρίζει. Το γεγονός ότι κάποιος άντρας φορέας του AIDS, μετέδωσε τον ιό σε μια γυναίκα – την πόρνη στην οποία εστιάζει ο Λοβέρδος – και σε άλλες γυναίκες, οι οποίες δεν είναι πόρνες, αλλά θα αποτελέσουν και αυτές φορείς ή/και ασθενείς του AIDS, όλα αυτά κατά τον Λοβέρδο δεν συμβάλουν στην αύξηση των κρουσμάτων του AIDS. Όχι, οι άντρες πελάτες δεν έχουν ευθύνη. Σε τελική ανάλυση… άντρες είναι…
Όσον αφορά στη δεύτερη κοινωνική κατηγορία, στην οποία ο Λοβέρδος ρίχνει τις ευθύνες για την αύξηση των κρουσμάτων του AIDS, τους μετανάστες δηλαδή, εδώ απλώς επαναλαμβάνει παλιότερες θεωρίες του. Παλιότερες μάλιστα κι απ’ αυτόν τον ίδιο. Οι μετανάστες, είτε λόγω φτώχειας, είτε λόγω προέλευσης, είτε απλώς επειδή είναι μετανάστες, κουβαλάνε διάφορες ασθένειες. Οι επιστημονικές αναλύσεις των ινστιτούτων της Χρυσής Αυγής και του Καρατζαφέρη έχουν πείσει τον Λοβέρδο γι’ αυτή την πάγια αλήθεια των ρατσιστών. Αυτά τα ινστιτούτα έχουν διαβεβαιώσει τον Λοβέρδο ότι για την αύξηση των κρουσμάτων του AIDS φταίνε οι μετανάστες. Το γεγονός ότι το AIDS προϋπήρχε της έλευσης των μεταναστών στη χώρα, μεταδίδονταν και μεταδίδεται μεταξύ και των Ελλήνων (σε πολύ μεγάλο βαθμό εξαιτίας των καταστροφικών πολιτικών που ακολούθησαν οι κυβερνήσεις και οι υπουργοί στο θέμα των ναρκωτικών και της υγείας), ούτε αυτά έχουν καμιά σημασία για τον υπουργό. Στο κάτω – κάτω, αυτοί είναι Έλληνες…
Το βασικό ιατρικό δόγμα που αναδύεται μέσα από τις δηλώσεις του υπουργού υγείας είναι ότι όποιος είναι ασθενής, είναι επικίνδυνος. Η ιατρική πολιτική του Λοβέρδου για την αντιμετώπιση του AIDS, συνίσταται στο να εξαλείψει τον ασθενή και όχι την ασθένεια. Στην αρχή τον μετανάστη ασθενή. Αργότερα όμως; (ούτως ή άλλως η πολιτική για την υγεία οδηγεί αντικειμενικά στην εξόντωση των ασθενών οι οποίοι δεν θα μπορούν να πληρώσουν τα ιδιωτικά νοσοκομεία). Ένας ασθενής, μετανάστης ή ντόπιος χρειάζεται ιατρική περίθαλψη για να γίνει καλά και αυτό μπορεί να αποτελέσει μια πολύ καλή ευκαιρία πλουτισμού για τους ιδιοκτήτες ιδιωτικών νοσοκομείων, κάτι τέλος πάντων να κερδίσει κάποιος απ’ αυτό. Εάν υπάρχουν ασθενείς οι οποίοι δεν έχουν να πληρώσουν (και άρα απαιτείται ένα σύστημα δημόσιας υγείας δωρεάν και δημόσια νοσοκομεία) οι ασθενείς αυτοί είναι επικίνδυνοι και ενδεχομένως να πρέπει και να τιμωρηθούν. Σε τελική ανάλυση, αυτοί φταίνε που αρρώστησαν…
Το AIDS είναι μια επικίνδυνη ασθένεια μόνο όταν οι γυναίκες μετανάστριες την χρησιμοποιούν εναντίον των ελληνικών οικογενειών (το γεγονός πολλές οικογένειες, στην Ελλάδα δεν είναι «ελληνικές», αφού το 10% του πληθυσμού είναι μετανάστες, δεν μπορεί να γίνει εύκολα αντιληπτό από τον υπουργό). Και εδώ κορυφώνεται το παράδοξο. Ο υπουργός υγείας δεν ενδιαφέρεται να αντιμετωπίσει τις συνέπειες που επιφέρει μια ασθένεια στην υγεία του ασθενή και στη δημόσια υγεία, αλλά ενδιαφέρεται για τις συνέπειες που έχει η ασθένεια σε ένα θεσμό, την οικογένεια. Προτείνω ξανά να πάρουμε τα λόγια του στα σοβαρά. Κάτι θέλει να πει σε κάποιους ο υπουργός με αυτά τα λόγια. Κάτι θέλει να πει, έτσι ώστε να το καταλάβουν αυτοί που πρέπει. Κάτι θέλει να πει, με πιο εύπεπτο τρόπο, απ’ ο,τι το είπε κάποιος άλλος πριν από αυτόν. Ας δούμε τα λόγια αυτού του κάποιου άλλου:
«παράλληλα με την πολιτική και ηθική σήψη του λαού συμβάδιζε από χρόνια τώρα μια εξίσου τρομερή δηλητηρίαση του λαϊκού σώματος από τη σύφιλη» για την μετάδοση της οποίας ευθύνονται οι Εβραίοι, είτε άμεσα, μεταδίδοντας την ασθένεια, είτε έμμεσα, διακηρύσσοντας τον ελεύθερο έρωτα και την ανάμειξη του αίματος μεταξύ των φυλών. «Τα ολοφάνερα συνακόλουθα αυτού του ομαδικού εκφυλισμού [από τη σύφιλη] μπορεί κανείς να τα βρει στα παιδιά μας. [...] στις αρρώστιες των παιδιών φανερώνονται οι αμαρτίες των γονέων». Ο Εβραίος επιδιώκει να «έρχεται συστηματικά σ’ επαφή με τις γυναίκες μας και τις κοπέλλες μας» για να «διασπά τους φραγμούς του αίματος» (Αδόλφος Χίτλερ, Ο αγών μου. Από το βιβλίο του Βίλχελμ Ράιχ, Η μαζική ψυχολογία του φασισμού, Μπουκουμάνη 1975, σελ 126,127).
Όλα τα στοιχεία που συνθέτουν τον ναζιστικό ρατσιστικό λόγο του Χίτλερ υπάρχουν, έστω και ελαφρώς παραλλαγμένα ή μετατοπισμένα στις δηλώσεις του Λοβέρδου:
α) Ταύτιση της οικογένειας με τη φυλή και το έθνος. Σύμφωνα με την αντίληψη του Λοβέρδου, είναι η ίδια μετανάστρια πόρνη η οποία απειλεί (άμεσα, η ίδια) την ελληνική οικογένεια, δηλαδή μια οικογένεια φορέα κάποιων συγκεκριμένων χαρακτηριστικών, τα οποία την καθιστούν όχι μόνο «ελληνική», αλλά και «οικογένεια». Εδώ ο ένας όρος προσδιορίζει και προσδιορίζεται από τον άλλο. Το εθνικό επίθετο, κατ’ επέκταση το ίδιο το έθνος διαμορφώνεται από το σύνολο των οικογενειών. Η μετανάστρια λοιπόν δεν απειλεί μόνο την ελληνική οικογένεια αλλά και το ίδιο το ελληνικό έθνος.
β) Ταύτιση του ηθικού κινδύνου με βιολογικούς κινδύνους. Ο τρόπος με τον οποίο διατυπώνεται ο ισχυρισμός του Λοβέρδου καθιστά αδιευκρίνιστο, από ποιον τελικά κινδυνεύει η οικογένεια και ποιος είναι ο πραγματικός κίνδυνος. Μια πρώτη ανάγνωση είναι: τα μέλη της ελληνικής οικογένειας κινδυνεύουν από τον ιό του AIDS, καθώς τα αρσενικά της μέλη μπορεί να έρθουν σε σεξουαλική επαφή με πόρνες φορείς του ιού, και έτσι να μεταδοθεί μέσα στην οικογένεια (δεν είναι σαφές πώς ακριβώς μπορεί να γίνει αυτό, καθώς δεν είναι και από τις πιο συνηθισμένες διασκεδάσεις των μελών της ελληνικής οικογένειας να κάνουν έρωτα μεταξύ τους, ούτε και να ανταλλάσσουν σύριγγες). Μια δεύτερη ανάγνωση, η οποία προκύπτει πιο άμεσα από τα λόγια του υπουργού, συνηγορεί υπέρ μιας διαπίστωσης του κινδύνου ηθικής διάλυσης της ελληνικής οικογένειας, όταν αρσενικά μέλη της έρχονται σε επαφή με μετανάστριες πόρνες, φορείς του ιού του AIDS. Στο λόγο του υπουργού, η αντιπαραθετική παράθεση της πόρνης με την ελληνική οικογένεια δημιουργεί ένα δίπολο φορτισμένο με ηθικές σημασίες. Όταν οι αξίες αυτές διαταράσσονται, μπορεί να υπάρξουν επιπτώσεις στην υγεία των μελών της οικογένειας.
γ) Σεξιστικός λόγος, ή μάλλον, σεξιστικές – ρατσιστικές φαντασιώσεις. Η ιδεολογία του ρατσισμού προϋποθέτει ή έχει ως συνέπεια τη δημιουργία ενός συνόλου από σεξιστικές φαντασιώσεις, που λειτουργούν ως ενισχυτικές βεβαιότητες του ρατσισμού, συνήθως με τη μορφή των φοβιών. Τα θύματα του ρατσισμού επενδύονται σχεδόν από όλες τις ρατσιστικές ιδεολογίες, με κάποια σεξουαλικά χαρακτηριστικά, τα οποία είναι πάντοτε υπερβολικά και διαστροφικά – ως εκ τούτου απειλητικά για το εθνικό σύνολο. Στο λόγο του Λοβέρδου οι μετανάστριες πόρνες παρουσιάζονται ανοιχτά ως φορείς μιας τέτοιας απειλητικής σεξουαλικής υπερδαστηριότητας.
δ) Ένας τρόπος αντίληψης και ένας τρόπος αντιμετώπισης, σύμφωνα με τον οποίο το θύμα του ρατσισμού απογυμνώνεται από κάθε ανθρώπινη ιδιότητα, που θα μπορούσε να λειτουργήσει σαν ασπίδα προστασίας για το θύμα (ανθρώπινα δικαιώματα, κοινωνικά δικαιώματα). Στις δηλώσεις του Λοβέρδου οι μετανάστριες πόρνες, θύματα μιας πολλαπλής καταπίεσης και εκμετάλλευσης, παρουσιάζονται και αντιμετωπίζονται στερούμενες κάθε δυνατότητας διεκδίκησης ανθρώπινων δικαιωμάτων. Οι μετανάστριες πόρνες, φορείς του ιού του AIDS, σύμφωνα με τον υπουργό υγείας, δεν έχουν κανένα δικαίωμα σε ιατρική περίθαλψη, αφού δεν είναι άνθρωποι αλλά μηχανές θανάτου. Πολύ παλιά αντίληψη:
«Αν κάποιος χτυπήσει τη μητέρα σου καταπρόσωπο, [...] δεν είναι άνθρωπος, είναι κτήνος! Πολύ χειρότερα πράγματα έκανε ο Εβραίος στη μητέρα μας Γερμανία [...] Αυτός διέφθειρε τη φυλή μας, μόλυνε με τη σήψη του τη δύναμή μας, υπονόμευσε το ήθος μας και τσάκισε τη δύναμή μας». Αυτά υποστήριζε ο Γκέμπελς, επιχειρώντας σε ένα φυλλάδιό του (Die verfluchten Hackenkreuzler, ο.π.) να απαντήσει στο «ερώτημα» εάν είναι οι Εβραίοι άνθρωποι…
Σκοπός αυτού του άρθρου δεν είναι να καταδείξει τις καταστροφικές για την υγεία, νεοφιλελεύθερες και μνημονειακές πολιτικές του Λοβέρδου. Ούτε και να διαπραγματευτεί το ζήτημα της πορνείας, για το οποίο οι απόψεις του γράφοντος είναι ότι συνιστά πρόβλημα πρώτα και κύρια για τις γυναίκες, οι οποίες εξαναγκάζονται είτε για οικονομικούς λόγους, είτε με τη βία, να γίνονται πόρνες. Αυτές είναι τα θύματα της πορνείας και όχι οι αρσενικοί της «ελληνικής οικογένειας» (τους οποίους ο Λοβέρδος καλά θα έκανε να ενημερώσει ότι υπάρχουν και προφυλακτικά και ότι πρέπει να χρησιμοποιούνται). Το πρόβλημα της πορνείας μεταναστριών γυναικών, θα λυνόταν σε μεγάλο βαθμό με την παροχή πολιτικών δικαιωμάτων στους μετανάστες και τις μετανάστριες και είναι κοινός τόπος (οι κοινοί τόποι στις μέρες μες γίνονται όλο και πιο άγνωστοι), ότι το πρόβλημα της πορνείας εν γένει δεν λύνεται με την καταστολή, αλλά με την εξάλειψη των συνθηκών που αναγκάζουν μετανάστριες και ελληνίδες να γίνονται πόρνες.
Σκοπός του άρθρου είναι να ανιχνεύσει εν συντομία, το τρόπο με τον οποίο διαμορφώνονται κάποιες υβριδικές μορφές πολιτικής αντιμετώπισης σοβαρών κοινωνικών προβλημάτων, τα οποία παράγονται από την οικονομική κρίση και την διάλυση του κοινωνικού κράτους που είχε επιβληθεί από τους αγώνες των εργατών στη διάρκεια πολλών δεκαετιών. Όπως αναφέρθηκε και στην αρχή, οι πολιτικές αυτές έχουν υβριδικά χαρακτηριστικά γιατί συνδυάζουν στοιχεία του αστικού κοινοβουλευτικού συστήματος, με στοιχεία μιας αυταρχικής πολιτικής κατάστασης, η οποία βρίσκεται ακόμα σε πειραματικό στάδιο, αλλά βρίσκεται μπροστά μας στο μέλλον και όχι στο παρελθόν, όσο και αν οι ρίζες της ιδεολογίας με την οποία συναρθρώνεται μπορεί να φτάνουν πολύ πίσω, μέχρι τα γραπτά των ναζιστών του μεσοπολέμου.
Όσον αφορά στην πολιτική για την υγεία, αυτό που μπορούμε να ανιχνεύσουμε στις δηλώσεις του Λοβέρδου, είναι ένας σχεδιασμός με βάση τον οποίο ο ασθενής θα ταξινομείται, θα αξιολογείται και θα ιεραρχείται. Ο πλούσιος – Έλληνας – πελάτης – άντρας – ετεροφυλόφιλος (που θεωρείται απολύτως λογικό ότι θα πάει με πόρνες) βρίσκεται στην υψηλότερη βαθμίδα αυτού του συστήματος. Η προστασία της υγείας του προηγείται. Στην κατώτερη βαθμίδα βρίσκεται η εξαθλιωμένη – μετανάστρια – γυναίκα – πόρνη και ασθενής. Αυτή όχι μόνο δεν έχει κανένα δικαίωμα στη θεραπεία, αλλά θα πρέπει και να αποβληθεί ή ακόμα και να εξοντωθεί (για μια φτωχή και άρρωστη γυναίκα η απέλαση ή ο εγκλεισμός σε στρατόπεδο συγκέντρωση ισοδυναμεί με εξόντωση).
Το δεύτερο χαρακτηριστικό αυτού του πολιτικού σχεδίου, είναι ότι αντικαθιστά τους μηχανισμούς ιδεολογικής χειραγώγησης με μηχανισμούς καταστολής. Το σχέδιο του υπουργού υγείας, μπορεί να υλοποιηθεί μόνο σε συνεργασία με τον υπουργό που ελέγχει τις δυνάμεις αστυνομικής καταστολής. Έχουμε πια εισέλθει σε μια εποχή όπου η αστυνομία κάνει πολιτική για την υγεία. Με τον τρόπο φυσικά του αστυνόμου και όχι του νοσοκόμου. Η πολιτική αυτή δυστυχώς μπορεί να επεκταθεί και να εφαρμοστεί για την επίλυση όλων των σύγχρονων κοινωνικών προβλημάτων: το «πρόβλημα με τους άστεγους» (αντί των προβλημάτων των αστέγων), ο αριθμός των οποίων έχει αυξηθεί κατά 25% μπορεί να «λυθεί» κλείνοντάς τους στη φυλακή ή σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ενδεχομένως και το «πρόβλημα» με τους μακροχρόνια ανέργους μπορεί να αντιμετωπιστεί με ανάλογο τρόπο. Οι «λύσεις» αυτές, για τα δύο αυτά σοβαρά προβλήματα δεν έρχονται από το σκοτεινό παρελθόν, αλλά από δίπλα μας, από μια άλλη χώρα της ΕΕ, την Ουγγαρία. Μια χώρα στην οποία η ακροδεξιά έχει επιβάλει την ατζέντα της στην κεντρική πολιτική σκηνή.
Στην Ελλάδα, ο υπουργός υγείας υπόσχεται μια πολιτική για την αντιμετώπιση του AIDS, η οποία κινείται στους δύο άξονες του παραδοσιακού τρίπτυχου της ελληνικής ακροδεξιάς, το «πατρίς, θρησκεία, οικογένεια». Για να υπάρξουν όμως πρακτικά αποτελέσματα στο επίπεδο της αντιμετώπισης του AIDS, θα πρέπει να ενεργοποιηθεί και ο τρίτος άξονας του τριπτύχου. Ας προετοιμαζόμαστε να δούμε τον Λοβέρδο επικεφαλής μιας λιτανείας μαζί με τον αρχιεπίσκοπο, για να εξορκίσουν τον σατανά που σπέρνει το AIDS στους καλούς ελληνορθόδοξους οικογενειάρχες. Ένας σύγχρονος υποψήφιος αρχηγός του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος, θα πρέπει να αναλάβει και τέτοια καθήκοντα.
Παρ’ όλ’ αυτά δεν θέλω να κλείσω απαισιόδοξα. Γιατί οι πολιτικές που επιχειρούν να εφαρμόσουν δεν είναι μόνο άκρως επικίνδυνες για τα συμφέροντα όλων μας, ντόπιων και μεταναστών, εργατών και εργατριών, ταυτόχρονα είναι και γελοίες. Το στοιχείο του γελοίου προκύπτει από την ανικανότητα να εφαρμόσουν τα σχέδιά τους με τρόπο τέτοιο που να εμποδίσουν κάθε αντίδραση. Η μάχη δεν έχει ακόμα κριθεί, η μεγάλες μάχες είναι μπροστά μας και όχι πίσω μας. Και οι μάχες που δεν δόθηκαν ακόμα, είναι αυτές που μπορούν να κερδηθούν.
Κώστας Κ.
aformi.gr
Πριν από καμιά ογδονταριά χρόνια ο Γκράμσι διαπίστωνε ότι στις δυτικές κοινοβουλευτικές δημοκρατίες η κυριαρχία της άρχουσας τάξης δεν οργανώνεται με την καταστολή, αλλά μέσα από ένα ολόκληρο πλέγμα μηχανισμών θεσμών και λειτουργιών, με το οποίο εξασφαλίζεται η ιδεολογική και πολιτική συναίνεση των κυριαρχούμενων. Οι κατασταλτικοί μηχανισμοί μετατοπίζονται σε δεύτερο πλάνο, σε μια διακριτική παρουσία, πάντοτε όμως σε πλήρη ετοιμότητα να παρέμβουν, εάν αποτύχουν οι “ήπιοι” μηχανισμοί του αστικού κράτους να παίξουν το ρόλο τους.
Ο Γκράμσι έκανε αυτές τις πολύ σημαντικές διαπιστώσεις μέσα στη φυλακή. Στην Ιταλία η αστική δημοκρατία είχε αποτύχει να διαμορφώνει και να αναπαράγει τη συναίνεση των υποτελών τάξεων στην κυριαρχία της αστικής τάξης. Οι φασίστες ανέλαβαν τότε τη διαχείριση του αστικού κράτους, για να ξαναφέρουν σε πρώτο επίπεδο τους κατασταλτικούς μηχανισμούς, ως το βασικό και ορατό εργαλείο με το οποίο εξασφαλίζεται η εξουσία των καπιταλιστών. Ο Γκράμσι ήταν ένα από τα πιο γνωστά θύματα αυτής της πολιτικής.
Υπό το πρίσμα αυτών των διαπιστώσεων η σύγχρονη πολιτική κατάσταση παρουσιάζει πολλά υβριδικά χαρακτηριστικά που προκύπτουν κατά την μετατόπιση, από το κράτος της συναίνεσης στο κράτος της καταστολής (οι ορισμοί που χρησιμοποιώ είναι περιγραφικοί και όχι αναλυτικοί). Και ακριβώς επειδή πρόκειται για «υβρίδια», η σύγχρονη πολιτική μπορεί και συνδυάζει όψεις του ζοφερού και του γελοίου, πολλές φορές στην ίδια πολιτική απόφαση, στην ίδια πολιτική πράξη, στο ίδιο πολιτικό πρόσωπο.
Το πιο χαρακτηριστικό τέτοιο παράδειγμα των τελευταίων ημερών είναι οι δηλώσεις του Λοβέρδου (σημερινού υπουργού υγείας και πιθανού αρχηγού του ΠΑΣΟΚ αύριο), για τις «ιερόδουλες φορείς του AIDS»:
«Είναι ανάγκη να απελαθούν οι ιερόδουλες φορείς του AIDS, προκειμένου να πάψουν να συνιστούν απειλή για την ελληνική οικογένεια», επειδή ο ιός μεταδίδεται «από την παράνομη μετανάστρια στον Έλληνα πελάτη, στην ελληνική οικογένεια».
Θα πρέπει να πάρουμε στα σοβαρά αυτές τις δηλώσεις. Ο εκσυγχρονιστής πολιτικός διαπιστώνει ότι σε άμεσο κίνδυνο βρίσκονται όχι συγκεκριμένοι άνθρωποι κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες (από τις οποίες προκύπτει η επικινδυνότητα), ούτε ένα αφηρημένο σύνολο ανθρώπων (πχ. η δημόσια υγεία), αλλά ένας συγκεκριμένος θεσμός: η ελληνική οικογένεια. Το AIDS απειλεί την ελληνική οικογένεια.
Οι λέξεις εδώ δεν είναι τυχαίες. Συνθέτουν με αρκετή ακρίβεια τη φιλοσοφία των σύγχρονων πολιτικών εκπροσώπων της ελληνικής αστική τάξης. Η πολιτική αυτή δεν εστιάζει στην θεραπεία του ασθενούς ούτε στην πρόληψη της ασθένειας. Ο ασθενής, άπαξ και γίνει ασθενής, αποτελεί κίνδυνο. Δεν θα πρέπει να θεραπευτεί, αλλά να τιμωρηθεί. Να τιμωρηθεί, γιατί από τη στιγμή που αρρωσταίνει, αποτελεί μια πολλαπλή απειλή για όσους δεν έχουν ακόμα ασθενήσει. Οι γυναίκες («ιερόδουλες», μετανάστριες, πραγματικοί ή υποθετικοί φορείς ή ασθενείς του AIDS) αποτελούν μια απειλή και θα πρέπει να απελαθούν. Γενικά όλοι οι μετανάστες, σύμφωνα με πολλές παλαιότερες δηλώσεις του ίδιου πολιτικού, αποτελούν οικονομική απειλή (για τους προϋπολογισμούς των νοσοκομείων) και θα πρέπει να απελαθούν, γιατί εάν αρρωστήσουν θα αποτελέσουν απειλή και για την δημόσια υγεία (καθώς δεν πρέπει να τους επιτρέπεται η πρόσβαση στα νοσοκομεία). Ακόμα και η απεργία πείνας των 300 μεταναστών (μια κατ’ εξοχήν πολιτική πράξη), συνιστούσε κατά τον διορατικό αυτό πολιτικό απειλή («βόμβα») για την δημόσια υγεία. Όπως σχολιάζει η ανακοίνωση που έβγαλε η Α.Ρ.Σ.Ι.(Αριστερή Ριζοσπαστική Συνεργασία Ιατρών): «προφανώς εννοούσε πως η αναλγησία του κράτους θα τους ανάγκαζε να συνεχίσουν μέχρις εσχάτων, να πεθάνουν και να… σαπίσουν άθαφτοι – άλλος μηχανισμός που καθιστά απεργό πείνας επικίνδυνο για την υγεία άλλων εκτός από τη δική του ως γνωστό δεν υπάρχει». Η ίδια ανακοίνωση της Α.Ρ.Σ.Ι. συνεχίζει: «Το περασμένο καλοκαίρι… είχε αποφανθεί [και πάλι ο Λοβέρδος] πως “για την αύξηση των κρουσμάτων ελονοσίας φταίνε οι λαθρομετανάστες” (μάλλον εννοούσε πως οι παράνομοι μετανάστες κάνουν λαθραία εισαγωγή μολυσμένων κουνουπιών και μεγάλων ποσοτήτων από βαλτόνερα, και συνεπώς αυτοί είναι ένοχοι και όχι οι περικοπές στα κονδύλια αποξήρανσης και εντομοκτονίας)».
Στις πρόσφατες δηλώσεις του Λοβέρδου μπορεί να δει κανείς να επαναλαμβάνονται οι γνωστές πια, ακραία ρατσιστικές αντιλήψεις του σοσιαλδημοκράτη υπουργού, αναβαθμισμένες όμως και ενισχυμένες με πολλά στοιχεία από την ακροδεξιά και ναζιστική κοσμοθεωρία. Γιατί στην πραγματικότητα ο υπουργός υγείας δεν είναι ένας απλός φορέας ρατσιστικών απόψεων (τίποτα πιο ασυνήθιστο για εκσυγχρονιστές και μη εκσυγχρονιστές πολιτικούς), αλλά προσπαθεί να χρησιμοποιήσει με έναν ιδιαίτερο τρόπο τον ρατσισμό για να κάνει πολιτική στον τομέα της υγείας (εργαλειοποίηση του ρατσισμού). Με την καταστολή, απέλαση, εξόντωση των μεταναστών, θα αποφύγουμε την μετάδοση ασθενειών. Περιττό να πούμε, ότι τέτοιες δηλώσεις δεν διαμορφώνουν μόνο μια πρόταση πιο στενής πολιτικής συνεργασίας με το ΛΑΟΣ, με βάση την ατζέντα του ΛΑΟΣ, αλλά επίσης παρέχουν και ένα πλαίσιο επιχειρημάτων για τις δολοφονικές ομάδες φασιστών και όποιων άλλων «κατοίκων» των περιοχών στις οποίες υπάρχει πορνεία. Οι δηλώσεις αυτές εστιάζουν σε μία συγκεκριμένη κατηγορία του μεταναστευτικού πληθυσμού και τη στοχοποιούν: την παράνομη μετανάστρια, πραγματική ή υποθετική ή δυνητική ιερόδουλη, πραγματικό ή υποθετικό ή δυνητικό φορέα του AIDS.
Ας σταθούμε όμως λίγο περισσότερο στη λογική της τελευταίας δήλωσης του υπουργού υγείας. Σ’ αυτή γίνεται σαφές ότι ο κίνδυνος τον οποίο ο υπουργός θέλει να αντιμετωπίσει, προκύπτει από τον συνδυασμό τριών κοινωνικών κατηγοριών: α) ιερόδουλη (γυναίκα η οποία λόγω φτώχειας ή βίας αναγκάζεται/εξαναγκάζεται να γίνει πόρνη), β) μετανάστρια χωρίς δικαιώματα, γ) ασθενής. Αυτή, στο πρόσωπο της οποίας συνδυάζονται οι τρεις αυτές κοινωνικές κατηγορίες, ευθύνεται σύμφωνα με τον επιστήμονα υπουργό, για την αύξηση των κρουσμάτων του AIDS. Η κάθε μια από τις παραπάνω κατηγορίες φέρει το μερίδιο της ευθύνης που της αναλογεί στην αντίληψη του Λοβέρδου. Έτσι απ’ ότι φαίνεται, οι γυναίκες είναι αυτές που μεταδίδουν το AIDS (το κουβαλάνε, είναι φορείς του), ενώ οι άντρες πλήττονται από αυτό, αλλά δεν το μεταδίδουν. Το γεγονός ότι μια πόρνη εξαναγκάστηκε είτε από τον νταβατζή της, είτε από τον πελάτη, είτε από την προσπάθειά της να επιβιώσει, να κάνει έρωτα χωρίς προφυλακτικό και έτσι να αποκτήσει τον ιό του AIDS, αυτό για τον Λοβέρδο είναι κάτι που δεν έχει σημασία, ή δεν το γνωρίζει. Το γεγονός ότι κάποιος άντρας φορέας του AIDS, μετέδωσε τον ιό σε μια γυναίκα – την πόρνη στην οποία εστιάζει ο Λοβέρδος – και σε άλλες γυναίκες, οι οποίες δεν είναι πόρνες, αλλά θα αποτελέσουν και αυτές φορείς ή/και ασθενείς του AIDS, όλα αυτά κατά τον Λοβέρδο δεν συμβάλουν στην αύξηση των κρουσμάτων του AIDS. Όχι, οι άντρες πελάτες δεν έχουν ευθύνη. Σε τελική ανάλυση… άντρες είναι…
Όσον αφορά στη δεύτερη κοινωνική κατηγορία, στην οποία ο Λοβέρδος ρίχνει τις ευθύνες για την αύξηση των κρουσμάτων του AIDS, τους μετανάστες δηλαδή, εδώ απλώς επαναλαμβάνει παλιότερες θεωρίες του. Παλιότερες μάλιστα κι απ’ αυτόν τον ίδιο. Οι μετανάστες, είτε λόγω φτώχειας, είτε λόγω προέλευσης, είτε απλώς επειδή είναι μετανάστες, κουβαλάνε διάφορες ασθένειες. Οι επιστημονικές αναλύσεις των ινστιτούτων της Χρυσής Αυγής και του Καρατζαφέρη έχουν πείσει τον Λοβέρδο γι’ αυτή την πάγια αλήθεια των ρατσιστών. Αυτά τα ινστιτούτα έχουν διαβεβαιώσει τον Λοβέρδο ότι για την αύξηση των κρουσμάτων του AIDS φταίνε οι μετανάστες. Το γεγονός ότι το AIDS προϋπήρχε της έλευσης των μεταναστών στη χώρα, μεταδίδονταν και μεταδίδεται μεταξύ και των Ελλήνων (σε πολύ μεγάλο βαθμό εξαιτίας των καταστροφικών πολιτικών που ακολούθησαν οι κυβερνήσεις και οι υπουργοί στο θέμα των ναρκωτικών και της υγείας), ούτε αυτά έχουν καμιά σημασία για τον υπουργό. Στο κάτω – κάτω, αυτοί είναι Έλληνες…
Το βασικό ιατρικό δόγμα που αναδύεται μέσα από τις δηλώσεις του υπουργού υγείας είναι ότι όποιος είναι ασθενής, είναι επικίνδυνος. Η ιατρική πολιτική του Λοβέρδου για την αντιμετώπιση του AIDS, συνίσταται στο να εξαλείψει τον ασθενή και όχι την ασθένεια. Στην αρχή τον μετανάστη ασθενή. Αργότερα όμως; (ούτως ή άλλως η πολιτική για την υγεία οδηγεί αντικειμενικά στην εξόντωση των ασθενών οι οποίοι δεν θα μπορούν να πληρώσουν τα ιδιωτικά νοσοκομεία). Ένας ασθενής, μετανάστης ή ντόπιος χρειάζεται ιατρική περίθαλψη για να γίνει καλά και αυτό μπορεί να αποτελέσει μια πολύ καλή ευκαιρία πλουτισμού για τους ιδιοκτήτες ιδιωτικών νοσοκομείων, κάτι τέλος πάντων να κερδίσει κάποιος απ’ αυτό. Εάν υπάρχουν ασθενείς οι οποίοι δεν έχουν να πληρώσουν (και άρα απαιτείται ένα σύστημα δημόσιας υγείας δωρεάν και δημόσια νοσοκομεία) οι ασθενείς αυτοί είναι επικίνδυνοι και ενδεχομένως να πρέπει και να τιμωρηθούν. Σε τελική ανάλυση, αυτοί φταίνε που αρρώστησαν…
Το AIDS είναι μια επικίνδυνη ασθένεια μόνο όταν οι γυναίκες μετανάστριες την χρησιμοποιούν εναντίον των ελληνικών οικογενειών (το γεγονός πολλές οικογένειες, στην Ελλάδα δεν είναι «ελληνικές», αφού το 10% του πληθυσμού είναι μετανάστες, δεν μπορεί να γίνει εύκολα αντιληπτό από τον υπουργό). Και εδώ κορυφώνεται το παράδοξο. Ο υπουργός υγείας δεν ενδιαφέρεται να αντιμετωπίσει τις συνέπειες που επιφέρει μια ασθένεια στην υγεία του ασθενή και στη δημόσια υγεία, αλλά ενδιαφέρεται για τις συνέπειες που έχει η ασθένεια σε ένα θεσμό, την οικογένεια. Προτείνω ξανά να πάρουμε τα λόγια του στα σοβαρά. Κάτι θέλει να πει σε κάποιους ο υπουργός με αυτά τα λόγια. Κάτι θέλει να πει, έτσι ώστε να το καταλάβουν αυτοί που πρέπει. Κάτι θέλει να πει, με πιο εύπεπτο τρόπο, απ’ ο,τι το είπε κάποιος άλλος πριν από αυτόν. Ας δούμε τα λόγια αυτού του κάποιου άλλου:
«παράλληλα με την πολιτική και ηθική σήψη του λαού συμβάδιζε από χρόνια τώρα μια εξίσου τρομερή δηλητηρίαση του λαϊκού σώματος από τη σύφιλη» για την μετάδοση της οποίας ευθύνονται οι Εβραίοι, είτε άμεσα, μεταδίδοντας την ασθένεια, είτε έμμεσα, διακηρύσσοντας τον ελεύθερο έρωτα και την ανάμειξη του αίματος μεταξύ των φυλών. «Τα ολοφάνερα συνακόλουθα αυτού του ομαδικού εκφυλισμού [από τη σύφιλη] μπορεί κανείς να τα βρει στα παιδιά μας. [...] στις αρρώστιες των παιδιών φανερώνονται οι αμαρτίες των γονέων». Ο Εβραίος επιδιώκει να «έρχεται συστηματικά σ’ επαφή με τις γυναίκες μας και τις κοπέλλες μας» για να «διασπά τους φραγμούς του αίματος» (Αδόλφος Χίτλερ, Ο αγών μου. Από το βιβλίο του Βίλχελμ Ράιχ, Η μαζική ψυχολογία του φασισμού, Μπουκουμάνη 1975, σελ 126,127).
Όλα τα στοιχεία που συνθέτουν τον ναζιστικό ρατσιστικό λόγο του Χίτλερ υπάρχουν, έστω και ελαφρώς παραλλαγμένα ή μετατοπισμένα στις δηλώσεις του Λοβέρδου:
α) Ταύτιση της οικογένειας με τη φυλή και το έθνος. Σύμφωνα με την αντίληψη του Λοβέρδου, είναι η ίδια μετανάστρια πόρνη η οποία απειλεί (άμεσα, η ίδια) την ελληνική οικογένεια, δηλαδή μια οικογένεια φορέα κάποιων συγκεκριμένων χαρακτηριστικών, τα οποία την καθιστούν όχι μόνο «ελληνική», αλλά και «οικογένεια». Εδώ ο ένας όρος προσδιορίζει και προσδιορίζεται από τον άλλο. Το εθνικό επίθετο, κατ’ επέκταση το ίδιο το έθνος διαμορφώνεται από το σύνολο των οικογενειών. Η μετανάστρια λοιπόν δεν απειλεί μόνο την ελληνική οικογένεια αλλά και το ίδιο το ελληνικό έθνος.
β) Ταύτιση του ηθικού κινδύνου με βιολογικούς κινδύνους. Ο τρόπος με τον οποίο διατυπώνεται ο ισχυρισμός του Λοβέρδου καθιστά αδιευκρίνιστο, από ποιον τελικά κινδυνεύει η οικογένεια και ποιος είναι ο πραγματικός κίνδυνος. Μια πρώτη ανάγνωση είναι: τα μέλη της ελληνικής οικογένειας κινδυνεύουν από τον ιό του AIDS, καθώς τα αρσενικά της μέλη μπορεί να έρθουν σε σεξουαλική επαφή με πόρνες φορείς του ιού, και έτσι να μεταδοθεί μέσα στην οικογένεια (δεν είναι σαφές πώς ακριβώς μπορεί να γίνει αυτό, καθώς δεν είναι και από τις πιο συνηθισμένες διασκεδάσεις των μελών της ελληνικής οικογένειας να κάνουν έρωτα μεταξύ τους, ούτε και να ανταλλάσσουν σύριγγες). Μια δεύτερη ανάγνωση, η οποία προκύπτει πιο άμεσα από τα λόγια του υπουργού, συνηγορεί υπέρ μιας διαπίστωσης του κινδύνου ηθικής διάλυσης της ελληνικής οικογένειας, όταν αρσενικά μέλη της έρχονται σε επαφή με μετανάστριες πόρνες, φορείς του ιού του AIDS. Στο λόγο του υπουργού, η αντιπαραθετική παράθεση της πόρνης με την ελληνική οικογένεια δημιουργεί ένα δίπολο φορτισμένο με ηθικές σημασίες. Όταν οι αξίες αυτές διαταράσσονται, μπορεί να υπάρξουν επιπτώσεις στην υγεία των μελών της οικογένειας.
γ) Σεξιστικός λόγος, ή μάλλον, σεξιστικές – ρατσιστικές φαντασιώσεις. Η ιδεολογία του ρατσισμού προϋποθέτει ή έχει ως συνέπεια τη δημιουργία ενός συνόλου από σεξιστικές φαντασιώσεις, που λειτουργούν ως ενισχυτικές βεβαιότητες του ρατσισμού, συνήθως με τη μορφή των φοβιών. Τα θύματα του ρατσισμού επενδύονται σχεδόν από όλες τις ρατσιστικές ιδεολογίες, με κάποια σεξουαλικά χαρακτηριστικά, τα οποία είναι πάντοτε υπερβολικά και διαστροφικά – ως εκ τούτου απειλητικά για το εθνικό σύνολο. Στο λόγο του Λοβέρδου οι μετανάστριες πόρνες παρουσιάζονται ανοιχτά ως φορείς μιας τέτοιας απειλητικής σεξουαλικής υπερδαστηριότητας.
δ) Ένας τρόπος αντίληψης και ένας τρόπος αντιμετώπισης, σύμφωνα με τον οποίο το θύμα του ρατσισμού απογυμνώνεται από κάθε ανθρώπινη ιδιότητα, που θα μπορούσε να λειτουργήσει σαν ασπίδα προστασίας για το θύμα (ανθρώπινα δικαιώματα, κοινωνικά δικαιώματα). Στις δηλώσεις του Λοβέρδου οι μετανάστριες πόρνες, θύματα μιας πολλαπλής καταπίεσης και εκμετάλλευσης, παρουσιάζονται και αντιμετωπίζονται στερούμενες κάθε δυνατότητας διεκδίκησης ανθρώπινων δικαιωμάτων. Οι μετανάστριες πόρνες, φορείς του ιού του AIDS, σύμφωνα με τον υπουργό υγείας, δεν έχουν κανένα δικαίωμα σε ιατρική περίθαλψη, αφού δεν είναι άνθρωποι αλλά μηχανές θανάτου. Πολύ παλιά αντίληψη:
«Αν κάποιος χτυπήσει τη μητέρα σου καταπρόσωπο, [...] δεν είναι άνθρωπος, είναι κτήνος! Πολύ χειρότερα πράγματα έκανε ο Εβραίος στη μητέρα μας Γερμανία [...] Αυτός διέφθειρε τη φυλή μας, μόλυνε με τη σήψη του τη δύναμή μας, υπονόμευσε το ήθος μας και τσάκισε τη δύναμή μας». Αυτά υποστήριζε ο Γκέμπελς, επιχειρώντας σε ένα φυλλάδιό του (Die verfluchten Hackenkreuzler, ο.π.) να απαντήσει στο «ερώτημα» εάν είναι οι Εβραίοι άνθρωποι…
Σκοπός αυτού του άρθρου δεν είναι να καταδείξει τις καταστροφικές για την υγεία, νεοφιλελεύθερες και μνημονειακές πολιτικές του Λοβέρδου. Ούτε και να διαπραγματευτεί το ζήτημα της πορνείας, για το οποίο οι απόψεις του γράφοντος είναι ότι συνιστά πρόβλημα πρώτα και κύρια για τις γυναίκες, οι οποίες εξαναγκάζονται είτε για οικονομικούς λόγους, είτε με τη βία, να γίνονται πόρνες. Αυτές είναι τα θύματα της πορνείας και όχι οι αρσενικοί της «ελληνικής οικογένειας» (τους οποίους ο Λοβέρδος καλά θα έκανε να ενημερώσει ότι υπάρχουν και προφυλακτικά και ότι πρέπει να χρησιμοποιούνται). Το πρόβλημα της πορνείας μεταναστριών γυναικών, θα λυνόταν σε μεγάλο βαθμό με την παροχή πολιτικών δικαιωμάτων στους μετανάστες και τις μετανάστριες και είναι κοινός τόπος (οι κοινοί τόποι στις μέρες μες γίνονται όλο και πιο άγνωστοι), ότι το πρόβλημα της πορνείας εν γένει δεν λύνεται με την καταστολή, αλλά με την εξάλειψη των συνθηκών που αναγκάζουν μετανάστριες και ελληνίδες να γίνονται πόρνες.
Σκοπός του άρθρου είναι να ανιχνεύσει εν συντομία, το τρόπο με τον οποίο διαμορφώνονται κάποιες υβριδικές μορφές πολιτικής αντιμετώπισης σοβαρών κοινωνικών προβλημάτων, τα οποία παράγονται από την οικονομική κρίση και την διάλυση του κοινωνικού κράτους που είχε επιβληθεί από τους αγώνες των εργατών στη διάρκεια πολλών δεκαετιών. Όπως αναφέρθηκε και στην αρχή, οι πολιτικές αυτές έχουν υβριδικά χαρακτηριστικά γιατί συνδυάζουν στοιχεία του αστικού κοινοβουλευτικού συστήματος, με στοιχεία μιας αυταρχικής πολιτικής κατάστασης, η οποία βρίσκεται ακόμα σε πειραματικό στάδιο, αλλά βρίσκεται μπροστά μας στο μέλλον και όχι στο παρελθόν, όσο και αν οι ρίζες της ιδεολογίας με την οποία συναρθρώνεται μπορεί να φτάνουν πολύ πίσω, μέχρι τα γραπτά των ναζιστών του μεσοπολέμου.
Όσον αφορά στην πολιτική για την υγεία, αυτό που μπορούμε να ανιχνεύσουμε στις δηλώσεις του Λοβέρδου, είναι ένας σχεδιασμός με βάση τον οποίο ο ασθενής θα ταξινομείται, θα αξιολογείται και θα ιεραρχείται. Ο πλούσιος – Έλληνας – πελάτης – άντρας – ετεροφυλόφιλος (που θεωρείται απολύτως λογικό ότι θα πάει με πόρνες) βρίσκεται στην υψηλότερη βαθμίδα αυτού του συστήματος. Η προστασία της υγείας του προηγείται. Στην κατώτερη βαθμίδα βρίσκεται η εξαθλιωμένη – μετανάστρια – γυναίκα – πόρνη και ασθενής. Αυτή όχι μόνο δεν έχει κανένα δικαίωμα στη θεραπεία, αλλά θα πρέπει και να αποβληθεί ή ακόμα και να εξοντωθεί (για μια φτωχή και άρρωστη γυναίκα η απέλαση ή ο εγκλεισμός σε στρατόπεδο συγκέντρωση ισοδυναμεί με εξόντωση).
Το δεύτερο χαρακτηριστικό αυτού του πολιτικού σχεδίου, είναι ότι αντικαθιστά τους μηχανισμούς ιδεολογικής χειραγώγησης με μηχανισμούς καταστολής. Το σχέδιο του υπουργού υγείας, μπορεί να υλοποιηθεί μόνο σε συνεργασία με τον υπουργό που ελέγχει τις δυνάμεις αστυνομικής καταστολής. Έχουμε πια εισέλθει σε μια εποχή όπου η αστυνομία κάνει πολιτική για την υγεία. Με τον τρόπο φυσικά του αστυνόμου και όχι του νοσοκόμου. Η πολιτική αυτή δυστυχώς μπορεί να επεκταθεί και να εφαρμοστεί για την επίλυση όλων των σύγχρονων κοινωνικών προβλημάτων: το «πρόβλημα με τους άστεγους» (αντί των προβλημάτων των αστέγων), ο αριθμός των οποίων έχει αυξηθεί κατά 25% μπορεί να «λυθεί» κλείνοντάς τους στη φυλακή ή σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ενδεχομένως και το «πρόβλημα» με τους μακροχρόνια ανέργους μπορεί να αντιμετωπιστεί με ανάλογο τρόπο. Οι «λύσεις» αυτές, για τα δύο αυτά σοβαρά προβλήματα δεν έρχονται από το σκοτεινό παρελθόν, αλλά από δίπλα μας, από μια άλλη χώρα της ΕΕ, την Ουγγαρία. Μια χώρα στην οποία η ακροδεξιά έχει επιβάλει την ατζέντα της στην κεντρική πολιτική σκηνή.
Στην Ελλάδα, ο υπουργός υγείας υπόσχεται μια πολιτική για την αντιμετώπιση του AIDS, η οποία κινείται στους δύο άξονες του παραδοσιακού τρίπτυχου της ελληνικής ακροδεξιάς, το «πατρίς, θρησκεία, οικογένεια». Για να υπάρξουν όμως πρακτικά αποτελέσματα στο επίπεδο της αντιμετώπισης του AIDS, θα πρέπει να ενεργοποιηθεί και ο τρίτος άξονας του τριπτύχου. Ας προετοιμαζόμαστε να δούμε τον Λοβέρδο επικεφαλής μιας λιτανείας μαζί με τον αρχιεπίσκοπο, για να εξορκίσουν τον σατανά που σπέρνει το AIDS στους καλούς ελληνορθόδοξους οικογενειάρχες. Ένας σύγχρονος υποψήφιος αρχηγός του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος, θα πρέπει να αναλάβει και τέτοια καθήκοντα.
Παρ’ όλ’ αυτά δεν θέλω να κλείσω απαισιόδοξα. Γιατί οι πολιτικές που επιχειρούν να εφαρμόσουν δεν είναι μόνο άκρως επικίνδυνες για τα συμφέροντα όλων μας, ντόπιων και μεταναστών, εργατών και εργατριών, ταυτόχρονα είναι και γελοίες. Το στοιχείο του γελοίου προκύπτει από την ανικανότητα να εφαρμόσουν τα σχέδιά τους με τρόπο τέτοιο που να εμποδίσουν κάθε αντίδραση. Η μάχη δεν έχει ακόμα κριθεί, η μεγάλες μάχες είναι μπροστά μας και όχι πίσω μας. Και οι μάχες που δεν δόθηκαν ακόμα, είναι αυτές που μπορούν να κερδηθούν.
Κώστας Κ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου