Η Ουρουγουάη

Αναφορικά με την εκδήλωση της 14ης Απριλίου σας στέλνω ένα κείμενο για Ουρουγουάη-Τουπαμάρος και το αυτοβιογραφικό σημείωμα της Ίρμας Λέιτες.

Η Ουρουγουάη -επίσημα Δημοκρατία Ανατολικά του (Ποταμού) Ουρουγουάη , República Oriental del Uruguay, είναι μια χώρα με έκταση περίπου 1,5 Ελλάδα (176.220 τετρ. Χλμ ) και πληθυσμό γύρω στα 3.500.000, εκ των οποίων οι μισοί σχεδόν ζουν στην πρωτεύουσα, το Μοντεβιδέο. Η γη είναι πολύ εύφορος κάμπος-πάμπα- με πολλά νερά. Η οικονομία της στηρίζεται βασικά στην κτηνοτροφία.

Η Ουρουγουάη , μια χώρα νάνος σε σχέση με τις υπόλοιπες της Νότιας Αμερικής, έχει να επιδείξει διάφορες πρωτοπορίες. Από τις αρχές του 20ου αιώνα εθνικοποιήθηκαν η Τράπεζα της Δημοκρατίας (1911), τα ενεργειακά κέντρα (1912), ο τηλέγραφος (1914), τα τραμ και οι σιδηρόδρομοι (1015). Το 1914 έγινε υποχρεωτική για τους εργοδότες η ασφάλιση για τα εργατικά ατυχήματα και το 1915 ψηφίστηκε το οκτάωρο.Στο Σύνταγμα του 1917 διαχωρίστηκε η Εκκλησία από το κράτος και το 1907 καθιερώθηκε το διαζύγιο με κοινή συναίνεση ή και με απλή αίτηση της γυναίκας χωρίς να υποχρεώνεται να αναφέρει τους λόγους.  Το 1877 έγινε εκπαιδευτική μεταρρύθμιση με την οποία θεσπίστηκε η υποχρεωτική, λαϊκή και δωρεάν εκπαίδευση.Η στρατιωτική θητεία στην Ουρουγουάη ουδέποτε ήταν υποχρεωτική, ενώ πάντα η πρόσβαση στο πανεπιστήμιο ήταν ελεύθερη.

Οι δυο παγκόσμιοι πόλεμοι και ο πόλεμος της Κορέας αύξησαν κατακόρυφα τις εξαγωγές κατεψυγμένου και κονσερβοποιημένου κρέατος , μαλλιού και δέρματος. Έγιναν επενδύσεις στη βιομηχανία (κυρίως τροφίμων, υφαντουργίας και μεταλλουργία) και στον τουρισμό. Στη δεκαετία του '50 με την ανάπτυξη της βιομηχανοποιημένης αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής στην Ευρώπη, μειώνονται οι εξαγωγές της και οι οικονομικοί δείκτες κατρακυλούν. Η Ουρουγουάη μπαίνει σε περίοδο κρίσης που εντείνεται την δεκαετία του ΄60. Επιχειρείται η επιβολή προγραμμάτων λιτότητας και μείωσης του κόστους εργασίας. Ξεκινούν απεργίες και γενικευμένες κινητοποιήσεις. Ορόσημο οι κινητοποήσεις των “κανιέρος”, των εργατών στις φυτείες ζαχαροκάλαμου στα βόρεια της χώρας (διαμέρισμα Αρτίγας) που διεκδικούσαν γη και που το 1962 έκαναν πορεία 600 χιλιομέτρων ως το Μοντεβιδέο για να δημοσιοποιήσουν τον αγώνα τους. Το κίνημά τους είχε μεγάλη ανταπόκριση. Απέναντι στη μαζικοποίηση των αντιστάσεων και την πολυμορφία τους το κράτος εξαπολύει γενικευμένη καταστολή στην οποία κινήματα και εργατικά συνδικάτα απαντούν με οργάνωση ομάδων αυτοάμυνας.

Έτσι το 1962 βρίσκονται άτομα από διάφορές οργανώσεις και συνδικάτα, από ένα ευρύ ιδεολογικό φάσμα και ιδρύουν μια επαναστατική οργάνωση, που το 1966 παίρνει το όνομα Movimiento de Liberacion Nacional MLN Tupamaros (Κίνημα Εθνικής Απελευθέρωσης Τουπαμάρος). Ηγετική μορφή ο Ραούλ Σενδίκ, που προερχόταν από το σοσιαλιστικό κόμμα. Το MLN Tupamaros περιλαμβάνει αναρχοσυνδικαλιστές, κομμουνιστές, σοσιαλιστές, προοδευτικούς κληρικούς και πολλούς άλλους, αλλά αυτό το ιδεολογικό μωσαϊκό δεν τους εμπόδισε να αναπτύξουν δράσεις που οδήγησαν στη συνειδητοποίηση μεγάλων τμημάτων της ουρουγουανής κοινωνίας και στη μαζικοποίηση του κινήματος. Δήλωναν ότι “τα λόγια μας χωρίζουν, οι πράξεις μας ενώνουν”. Σε σχέση με τα κόμματα της αριστεράς, όπως το Κ.Κ. δήλωναν: “ Αυτό που δεν πρέπει να κάνει κανείς είναι να προσδιορίζει την πολιτική μας με επίθεση ενάντια στις άλλες ομάδες της αριστεράς. Έχουμε βαθιά συνείδηση της στειρότητας της πολεμικής στο εσωτερικό της αριστεράς. Πρέπει αυτό να τελειώσει. Πρέπει να δουλέψουμε με τρόπο δημιουργικό. Δεν πρόκειται να ισχυριστούμε πως η γραμμή μας ήταν η μόνη σωστή. Μόνο τα γεγονότα το αποδεικνύουν. “

Σε σχέση με τη δράση των Τουπαμάρος σας παραπέμπω στη σελίδα http://indy.gr/analysis/kykloforei-to-biblio-abtoypamaros-imerologio-fylaksbb/?searchterm=None όπου υπάρχει η εισαγωγή του βιβλίου “ΤΟΥΠΑΜΑΡΟΣ- Ημερολόγιο φυλακής”.

Η Ουρουγουάη από το 1828 -έτος ανεξαρτησίας της και εκτός των δικτατορικών περιόδων, κυβερνιόταν από 2 κόμματα, τους Μπλάνκος και τους Κολοράδος. Αυτό μέχρι το 2004, όπου νίκησε το Φρέντε Άμπλιο, το οποίο κυβερνά από το 2005 έως και σήμερα. Το Φρέντε Άμπλιο (Ευρύ Μέτωπο) συγκροτήθηκε το 1971 από το κομμουνιστικό κόμμα, τους σοσιαλιστές, τους χριστιανοδημοκράτες με αριστερή φυσιονωμία και πρόγραμμα και όσους προοδευτικούς μπλάνκος και κολοραδος έφυγαν από τα κόμματά τους. Στην πρώτη συμμετοχή του στις εκλογές , το 1971, πήρε ποσοστό 20%, το οποίο ήταν τριπλάσιο του προηγούμενου ποσοστού της αριστερας.

Το 1984, προς το τέλος της δικτατορίας (1973-85)οι Τουπαμάρος ανασυγκροτούνται σε πολιτικό κόμμα και μετέχουν και αυτοί στο Φρέντε Άμπλιο, το οποίο εκείνη την εποχή απαρτίζεται από 25 κόμματα και οργανώσειςπου καλύπτουν όλο το φάσμα της Αριστεράς! Η συνεχώς αυξανόμενη εκλογική δύναμη του Φρέντε Άμπλιο ανησυχεί τους μπλάνκος και κολοράδος, οι οποίοι συμπράττουν για την αναθεώρηση του συντάγματος, ώστε να απαιτείται πλέον η απόλυτη πλειοψηφία για την εκλογή προέδρου και καθιερώνεται γι΄αυτό ο δεύτερος κύκλος των εκλογών. Έτσι, ενώ το 1999 με ποσοστό 40% έρχεται με διαφορά πρώτο, στο δεύτερο γύρο χάνει από τον υποψήφιο των κολοράδος που είχε την υποστήριξη των μπλάνκος.

Το 2004 έρχεται πρώτο με ποσοστό 50,45% από τον πρώτο γύρο με πρόεδρο το σοσιαλιστή Ταμπαρέ Βάσκεζ. Πρώτος σε ψήφους είναι ο Χοσέ Μουχίκα (“Πέπε”), ηγετικό στέλεχος των Τουπαμάρος και φυλακισμένος για 14 χρόνια (9 χρόνια στην απομόνωση). Ο Χοσέ Μουχίκα εκλέχτηκε πρόεδρος της Ουρουγουάης το 2009. Πολλοί Τουπαμάρος, αλλά και νεότεροι αριστεροί διαφωνούν με τις πολιτικές επιλογές των κυβερνώντων. Ένας από αυτούς που στέκονται κριτικά απέναντι στην πολιτική του Φρέντε Άμπλιο και του πρώην συντρόφου της Μουχίκα είναι και η 'καλεσμένη” μας Ίρμα Λέιτες, της οποίας σας στέλνω το αυτοβιογραφικό της σημείωμα.