Κυριακή 9 Οκτωβρίου 2011

Ο συλλογικός φόβος

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΤΥΨΑΝΕΛΗ:  (Υgeianet)

Ο συλλογικός αόριστος φόβος πιθανόν ξεκίνησε από τα πρώτα θρησκευτικά συστήματα και η ανθρωπότητα ξεκινά την ύπαρξή της μέσα από τον θρησκευτικό φόβο. Η Δημιουργία, ο Θεός που τιμωρεί, η αιώνια τιμωρία, το Προπατορικό Αμάρτημα, η Αποκάλυψη, η Καταστροφή, η Κόλαση, ο Σατανάς, το Καθαρτήριο, είναι βαθιά καταγεγραμμένα στο συλλογικό ασυνείδητο του ανθρώπου με αγωνία και πανικό. Οι συλλογικοί φόβοι προκάλεσαν κατά καιρούς συμπεριφορές πανικού όπως η ανθρωποθυσία της Ιφιγένειας, οι ανθρωποθυσίες των κατοίκων της γης Χαναάν, η θυσία του Αβραάμ, ή άλλες εβραϊκές τελετουργικές ανθρωποθυσίες.

Ο συλλογικός φόβος ακόμα, δημιουργείται μέσα από πολέμους και διωγμούς ηττημένων, από τις εκάστοτε επικρατούσες ομάδες που κρατούν την κυρίαρχη ιδεολογία ή τα εκάστοτε επικρατούντα εθνικά και εθνικιστικά στοιχεία έναντι των μειονοτήτων. Ο συλλογικός φόβος κορυφώνεται μπροστά στο ενδεχόμενο πυρηνικού ολέθρου, απέναντι στις φυσικές καταστροφές, σεισμούς, πλημμύρες, εκρήξεις ηφαιστείων και άλλα.
Σ΄ αυτόν τον συλλογικό φόβο προστίθεται και η υπαρξιακή αγωνία του ανθρώπου που καθορίζεται απ΄ τη σύγκρουση ανάμεσα στο ασυνείδητο και το κοινωνικά «επιβεβλημένο». Αυτή η σύγκρουση προάγει την καλλιτεχνική δημιουργία και τον πολιτισμό, αλλά και δημιουργεί τις «νευρώσεις». Το συλλογικό ασυνείδητο λοιπόν διαμορφώνεται και από τα ένστικτα και τα αρχέτυπα ή απωθημένες οδυνηρές σκέψεις και συναισθήματα, δηλαδή είναι ένα άθροισμα προσωπικών και αρχέγονων εμπειριών.
Σήμερα χωριστά απ΄ τους ήδη υπάρχοντες φόβους συμπιεσμένους ή μη, έχει προστεθεί ο φόβος για την ανεργία, την απλήρωτη εργασία, ο φόβος της απόλυσης, ο φόβος της διαταραχής των σχέσεων και του κοινωνικού ιστού.
Αυτός λοιπόν ο φόβος είναι ο φονιάς του νου. Ένας μικρός θάνατος που φέρνει την ολοκληρωτική εξαφάνιση.
Αυτός είναι ο φόβος για τον μετανάστη για την μηδενική ανάπτυξη, για την καθημερινότητα. Ο φόβος είναι ένα βρώμικο παιχνίδι του συστήματος, που προσπαθεί να γεμίσει τις ψυχές ανασφάλεια, και να οδηγήσει στη μοναξιά και την ηττοπάθεια.
Τα τελευταία χρόνια ποτίζεται η ψυχή μας από έναν κλιμακούμενο σ΄ ένταση φόβο που κορυφώθηκε τους 2 τελευταίους μήνες.
Μυρίζεται κανείς στον αέρα πόλεμο, μα είναι σωστός, οικονομικός, ψυχικός και βιοχημικός πόλεμος αυτός!! Πόλεμος βιολογικής και ηθικής εξόντωσης. Ο Μπρέχτ σήμερα είναι περισσότερο επίκαιρος παρά ποτέ:
Αυτοί που βρίσκονται ψηλά, θεωρούνε ταπεινό να μιλάς για το φαί.
Ο λόγος; Έχουνε κιόλας φάει.
Οι ταπεινοί αφήνουνε τον κόσμο,
χωρίς να ΄χουν δοκιμάσει κρέας της προκοπής
Πως ν΄ αναρωτηθούν πουθ’ έρχονται
και που πηγαίνουν
Αν δεν νοιαστούν οι ταπεινοί γι΄ αυτό που είναι
ταπεινό ποτέ δεν θα υψωθούν.
Οι εργάτες φωνάζουν για ψωμί.
Οι έμποροι φωνάζουν για αγορές.
Οι άνεργοι πεινούσαν.
Τώρα πεινάνε κι΄ όσοι εργάζονται.
Αυτοί που αρπάνε το φαί απ΄ το τραπέζι.
Κυρήχνουν την λιτότητα.
Αυτοί που τη χώρα σέρνουνε στην άβυσσο
λένε πως είναι τέχνη να κυβερνάς τον λαό,
είναι πολύ δύσκολη για τους ανθρώπους του λαού.
Όταν αυτοί που είναι ψηλά μιλάνε για ειρήνη,
ο απλός λαός ξέρει, πως έρχεται πόλεμος.

Ο Πάμπλο Νερούντα έλεγε:
Ο φόβος είναι ένας μικρός θάνατος που φέρνει την εξόντωση.
Θα αντιμετωπίσω κατάματα τον φόβο μου.
Θα τον αφήσω να περάσει από πάνω κι από μέσα μου.
Κι΄ όταν θα φύγει θα στρέψω το εσωτερικό μου βλέμμα
να δω το δρόμο απ΄ όπου πέρασε.
Εκεί που θα ‘χει περάσει ο φόβος δεν θα υπάρχει τίποτα.
Μόνο εγώ θα βρίσκομαι εκεί.
           
            Μην αφήσουμε λοιπόν τον φόβο να μας πάρει από κάτω, να πολεμήσουμε το άδικο και τη βία, να κάνουμε θετικές σκέψεις, να μετατρέψουμε το φόβο μας σε ποίηση.
            Δεν χαρίζουμε σε κανέναν τη ζωή μας. Το χαμόγελό μας θα το κρατήσουμε μέχρι που να παγώσει στα χείλη μας. Οι ατομικές λύσεις δεν μπορούν να πάνε μακρυά.      Να βρούμε λύσεις αλληλεγγύης στην κοινωνία, στην εργασία, στο σπίτι μας.
Να συγκατοικήσουμε με ανθρώπους που ζουν μόνοι τους, να φτιάξουμε συλλογικές κουζίνες, κοινωνικά παντοπωλεία, χαριστικά παζάρια, παρεμβάσεις στους οργανισμούς, στις τράπεζες, στην Εφορία.
Να μαζευτούμε στις ομάδες δίπλα στα συνδικάτα και στα αριστερά κόμματα. Οι άνθρωποι που παίρνουν τη ζωή στα χέρια τους έχουν λιγότερα προβλήματα, σχέσεων, επικοινωνίας, αλλά και ψυχικής υγείας. Οι κρίσεις και ο φόβος ωριμάζουν πολλές φορές τους ανθρώπους. Οι κρίσεις εκτός από κρίσιμες είναι και χρήσιμες. Υπάρχει ο συλλογικός φόβος, αλλά και η συλλογική απάντηση.
Πρέπει να προλάβουμε να διώξουμε τους φόβους μας και τις αγωνίες μας σήμερα. Αύριο μπορεί να είναι αργά.
Προτού προλάβουν να χτίσουν γύρω μας, τείχη χωρίς ντροπή.
Α λ ύ π η τ α
Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς αιδώ,
μεγάλα κι υψηλά τριγύρω μας έκτισαν τείχη.

Και κάθομαι κι απελπίζομαι τώρα. Εδώ.
Άλλο δεν σκέπτομαι: τον νουν μου τρώγει αυτή η τύχη.

Διότι πράγματα πολλά έξω να κάμω είχον.
‘Α «όταν έκτιζαν τα τείχη πώς να μην προσέξω;.

Αλλά δεν άκουσα ποτέ κρότο κτιστών ή ήχον.
Ανεπαισθήτως μ΄ έκλεισαν από τον κόσμον έξω. 


  

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου